Son devirde yaşanan büyük data sızıntıları ve fidye yazılımı atakları, milyonlarca kişinin ferdî bilgilerini ve finansal bilgilerini tehdit ediyor. Ataklardan korunmak için yapılan global siber güvenlik harcamaları 2023 yılında 360 milyar doları aşarken bu yıl sayının 420 milyar dolara ulaşacağı iddia ediliyor. Dünya genelinde her 35 saniyede bir siber güvenlik saldırısı gerçekleşiyor. 2023’te 9 milyar bilgi siber atağa uğradı. Hücumların global iktisada maliyeti 8 trilyon dolara çıktı. Bu sayının bu yıl 9.5 trilyon doları bulacağı öngörülüyor.

Her yıl ekim ayı “Siber Güvenlik Farkındalık Ayı” olarak başta ABD’de ve Avrupa ülkelerinde olmak üzere Türkiye ve birçok ülkede çeşitli etkinlikler düzenlenerek değerlendirmeler, tedbirler alınmaya çalışılıyor. Türkiye’deki şirketlerin yüzde 33’ü, kimlik sahteciliğiyle ilgili masraflarının 25 bin ile 125 bin dolar ortasında olduğunu belirtiyor. Bireylerin siber akınlarda korunması için yılda ortalama 1500-2 bin TL ortasında harcama yapması gerekiyor. Hesaplarda kullanılan şifrelerin neredeyse yarısı bir dakikadan daha kısa müddette kırılabiliyor. İnançta olmak için şu adımlara da dikkat etmek gerekiyor:

ŞİFREYİ DEĞİŞTİRİN

• Şifrelerinizi tertipli olarak güncelleyip karmaşık hale getirmeye itina gösterin.
• Hesaplarınıza ekstra bir güvenlik katmanı eklemek için iki faktörlü kimlik doğrulamasını aktifleştirmek de kıymetli.
• Kimlik avı ataklarına ve kuşkulu postalar karşı da dikkatli olun.
• Wi-Fi ağınızı güçlü bir şifre ile koruyup uzaktan idaresi devre dışı bırakmayı unutmayın.

‘KATMA KIYMETLİ İHRACAT İÇİN STRATEJİK BİR ADIM’

Koç Holding şirketlerinden KoçSistem, Suudi Arabistan’da kurumlara bilgi teknolojileri ve telekomünikasyon tahlilleri sağlayan Saudi Business Machines (SBM) ile stratejik işbirliği mutabakatı imzaladı. Mutabakat kapsamında iki şirket bulut hizmetleri, yönetilen hizmetler ve danışmanlık alanlarında işbirliği yapacak.

‘KAYNAK AR-GE’YE AKMALI’

TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Dijital Türkiye Yuvarlak Masası Başkanı Perihan İnci, “Kaynaklarımızı Ar-Ge’ye, teknolojiye, bilime, inovasyona ve eğitime daha fazla ayırmamız gerekiyor” dedi.

TÜSİAD Dijital Türkiye Konferansı, “Dönüşen Rekabette Yıkıcı Güç” temasıyla düzenlendi. Konferansta konuşan İnci şunlara dikkat çekti: “Üretken yapay zekâ üzere pek çok gelişim fırsatını da içinde taşıyan yenilikçi teknolojiler, süratli ve farklı tahlil imkanları sağlıyor, rekabeti amansız bir biçimde dönüştürüyor.”

BİLİŞİM ŞİRKETLERİ YÜZDE 11 BÜYÜDÜ

Borsa İstanbul’da süreç gören, 38 bilişim ve savunma (teknoloji) şirketinin yılın birinci yarısındaki hasılat büyümesi yüzde 11.33 oldu. Yılın ikinci çeyreğinde ise geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 6.42’ye gerilediği görülüyor. İrtibat endeksinde süreç gören Turkcell ve Türk Telekom’un hasılatları da dikkate alınınca birinci yarıdaki hasılat büyümesi yüzde 8.2 olarak öne çıkıyor.

SEKTÖRDEN

BANKALARARASI global iletileşme ağı SWIFT, önümüzdeki yıl tokenleştirilmiş varlıklar ve dijital para ünitelerinin canlı süreçlerinin testlerine başlayacağını duyurdu.

HAZİRAN prestijiyle son bir yılda Türk Telekom uygulaması ve “Çevrimiçi İşlemler” web platformu tekil kullanıcı sayısı 30 milyona ulaşırken şirketin kayıtlı kart sayısı yıllık yüzde 35 artarak 10 milyonu geçti.

İSTANBUL ve Boston merkezli yapay zekâ teşebbüsü Novus, tohum yatırım tipinde 1.5 milyon dolar yatırım aldı.

GETİR ARAÇ, rezervasyonla araç kiralama hizmetini devreye aldı. Yeni bilhassa kullanıcılar rezerve ettikleri aracı kendilerine yakın lokasyona da isteyebiliyor.

Dijital dünyada makûs niyetli bireylerden korunmak için yıllardır bilhassa bankacılık uygulamaları ve toplumsal medya hesapları için karmaşık ve güçlü parolaların oluşturulması öneriliyordu lakin yapılan araştırma işlerin biraz daha karmaşık bir hale geldiğini gösterdi. Parolalarınızda farklı karakter tiplerini kullanmak ve parolalarınızı nizamlı olarak değiştirmek artık resmi olarak en uygun parola idaresi uygulamaları ortasında sayılmıyor.

ABD Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü tarafından yayınlanan yeni yönergelere şifrenin karmaşık olmasından öte uzun olması kullanıcıları hacklenmelere karşı daha fazla koruyor.

Uzun yıllardır otoriteler şifrelerde büyük ve küçük harfleri, sayıları ve sembolleri birleştiren epeyce karmaşık parolaları savundu. Bu karmaşıklığın parolaların varsayım edilmesini yahut kırılmasını zorlaştırdığı düşünülüyordu. Lakin bu karmaşık kombinasyonlar, kullanıcıların yeniden de kestirim edilebilir şifreler oluşturmasına neden olmaya başladı. Örneğin şifreleri tekrar tekrar kullanma yahut “P@ssw0rd123” üzere kriterleri karşılamayan çok kolay şifreler seçme üzere.

Otorite, karmaşıklığa odaklanmanın aykırı tesir yarattığını ve pratikte güvenliği zayıflattığını tespit etti.

UZUN ŞİFRELER DAHA İNANÇLI ÜZERE DURUYOR

Yayınlanan son kılavuzda kullanıcıların karmaşık olmasından fazla uzun parolaları kullanmaları öneriliyor. Burada yatan birkaç sebep bulunuyor. Birincisi kullanıcı davranışlarının değişimi. Yapılan araştırmalar, kullanıcıların karmaşık şifreleri hatırlamakta zorluk çektiğini, bu nedenle şifrelerini birden fazla sitede tekrar kullandıklarını yahut harfleri benzeri görünümlü sayılar yahut sembollerle değiştirmek üzere kolay kestirim edilebilir yollara başvurduklarını ortaya koyuyor.

Bu davranışı daha da makûs hale getiren bir öbür etken ise birçok uygulamanın bilhassa bankacılık uygulamalarının, kullanıcıların şifrelerini 60 ila 90 günde bir değiştirmeye mecburî tutması.

Parolaların gücü ekseriyetle öngörülemezliğin bir ölçüsü olan entropi ile ölçülüyor. Öbür bir deyişle, bir paroladaki karakterler kullanılarak oluşturulabilecek mümkün kombinasyonların sayısı. Kombinasyon sayısı yahut entropi ne kadar yüksekse, hackerlerın varsayım metotlarıyla parolayı kırması zorlaşıyor.

Karmaşıklık entropiye katkıda bulunuyor fakat uzun bir şifre tercih etmek burada daha büyük bir rol oynuyor. Uzun bir parolanın katlanarak daha fazla mümkün kombinasyonu bulunur ve bu da saldırganların varsayım etmesini zorlaştırır, karakterlerin kendisi daha kolay olsa bile.

Küçük mesken aletlerinin yıllar geçtikçe daha da akıllandıklarını görüyoruz. Bunlar ortasında tahminen de en çok tercih edilenler robot süpürgeler oluyor. Çok bilinen, az bilinen ve yalnızca robot süpürge üretmek için kurulan şirketlerin bile var olduğu günümüzde, Çin merkezli bir şirketin robot süpürgesi kolaylıkla hacklendi.

Çin merkezli Ecovacs’in pek çok elektronik aygıtı var. En çok tercih edilen eseri olan robot süpürgelerin uzaktan denetim edilme, yani hacklenmeye yönelik savunmasız olduğu aralık 2023’te ortaya çıkmıştı. Fakat şirket mevzuyla ilgili açığı kapatmamış görünüyor.

ROBOT SÜPÜRGELERİN SAÇTIĞI GÜVENLİK TEHLİKESİ

ABC, Avustralya Yayın Kurumu ise bu probleme dikkat çekmek için mevzunun peşine düştü.

Şirketin gelişmiş özelliklere sahip amiral gemisi robot süpürgesi Deebot X2’yi tercih etmiş bir kullanıcıyla bağlantıya geçen gazeteci Julian Fell, bir güvenlik araştırmacısı olan Dennis Giese’nin de yardımıyla hacklenmeye karşı savunmasız robotu ele geçirdi. Kullanıcının haberi olmadan çarçabuk aygıta giriş yapılabileceğini gösteren bu olay, kamerası da bulunan robot süpürgeden kullanıcıyı ve konutunun çarçabuk izlenebileceğini ortaya koydu.

Daha evvel ortalarında çim biçme makineleri ve Deebot elektrikli süpürgelerin de bulunduğu uzun bir Ecovacs robot listesinin denetimini sadece bir akıllı telefonla ele geçirmenin bir yolu bulunmuştu.

Bu açık sebebiyle berbat niyetli bir kişi yalnızca Bluetooth üzerinden yüzlerce metre öteden kişinin aygıtını ele geçirebiliyor.

Gazeteci Fell, bir yazılım ve aygıtta bulunun güvenlik açığı ile robot süpürgenin kaydettiği tüm kayıtlara, Wi-Fi bilgilerine kamera ve mikrofon üzere ferdî dataların de yer aldığı bilgilere ulaştı.

Yıllar evvel de iRobot’un Roomba J7 serisi robot süpürgesi bir bayanın tuvaletteki manzarasının fotoğrafını çekmişti, internete bir biçimde sızan imaj, robot süpürgelerin taşıdığı güvenlik problemlerinin tartışılmasına vesile olmuştu.

Robot süpürgeler, bilhassa kameraya sahip olanlar tertipli olarak çekimler yapıyor ve bunu bulut sistemlerine yüklüyorlar. Fakat güvenlik açığı bulunuyorsa, bu hackerlerin ekmeğine yağ sürüyor ve kısa müddet içinde şahısların haberi olmadan çekilmiş özel fotoğrafları ya da ses kayıtları internette yayınlanabiliyor. Yayınlanmasa bile bireylere şantaj yapılabiliyor ve fidye talep ediliyor.

The Verge mevzuya dair geçen yıl bir araştırma yayınladı. Süpürgelerin yarattığı kapalılık problemlerinden tasa edenler için geliştirilen bir proje olan Valetudo, kullanıcıların bilgilerinin güvenlik açığı barındıran bulut sunuculara aktarılmasının önüne geçiyor. Robot süpürgenin mevcut yazılımıyla entegre olarak çalışan yazılım ve aygıtınızı denetim etmenizi sağlayan bir altyapı üzere çalışıyor. Telefonunuzda, uzak bir sunucuya bağlanan ve akabinde robotunuza geri bağlanan özel bir uygulama kullanmak yerine, onu direkt bir Android uygulaması yahut kolay bir web arayüzüyle denetim edebilirsiniz.

Mars, kayalık yapısıyla biliniyor ve uzman ekipmanların bile gezegenin kuvvetli ortamından kaçamadığı görülüyor. NASA, Curiosity keşif aracının çektiği selfieyi yayınlayarak aracın tekerleklerinden birinde bulunan büyük delik olduğunu duyurdu.

KEŞİF ARACI YILLARDIR MARS’IN YÜZEYİNDE GÖREVDE

Donanımhaber’in aktardığı gibi ABD Uzay Ajansı, keşif aracının güçlü bir gereçten yapıldığını ve bilim insanlarının aracın olağan formda vazifesine devam etmesini beklediğini belirterek endişelenecek bir durum olmadığını söyledi. Curiosity birinci olarak 6 Ağustos 2012’de Mars’a inmişti.

O vakitten beri Mars yüzeyini araştıran keşif aracı hayli enteresan keşiflerde bulundu; hatta Mars’ta birinci özçekimi bile yaptı. Robotun vazifesi ömür belirtileri aramak ve gezegen hakkında daha fazla bilgi edinmek. Fotoğraf çekebiliyor, örnekler toplayabiliyor, gezegenin yüzeyini inceleyebiliyor ve daha sonra bu bilgileri dünyadaki bilim beşerlerine gönderebiliyor.

NASA, Curiosity’nin altı alüminyum tekerleğinin, keşif aracının Mars’ın gevşek kumları, kayaları ve düz kaya katmanları üzerinde hareket edebilmesi için özel olarak tasarlandığını açıkladı. Tekerleğin imajları geçtiğimiz ay Curiosity’nin robot koluna takılı bir kamerayla çekildi.

Curiosity’nin altı tekerleğinden birinde delik oluşması birinci sefer olmuyor; aslında çatlaklar yıllardır oluşuyordu. NASA keşif araçları, Dünya’daki büyük bir mühendis ekibinin onları kontrol edip yeterli olduklarından emin olabilmesi için sık sık kendi ayrıntılı fotoğraflarını çekiyorlar.

Uzmanlar, her bir çatlağı tek tek not ediyor ve tekerleklere gelebilecek ziyanı en aza indirmek için keşif aracının gezegende kaçınması gereken tehlikeli noktaları dikkatle izliyor. Ayrıyeten Curiosity’nin arazi üzerindeki hareket suratını ayarlayabilir ve gerektiğinde robotu yavaşlatabilirler.

Son yayınlanan akıllı telefon güncellemeleri nispeten eski modellerde sıkıntılar yaşanmasına neden oluyor. Samsung’un yayınladığı son güncelleme ise Samsung Galaxy S10 ve Galaxy Note 10 serisi olan telefonları etkiledi.

ESKİ SAMSUNG TELEFONLARDA GÜNCELLEMEYLE GELEN SORUN

Bildirildiği kadarıyla kimi Galaxy M51 ve Galaxy A90 aygıtlarda da sorun yaşanıyor.

Yaşanılan sorun ise güncellemeyi indiren kullanıcılarda aygıtlar önyükleme döngüsünde kalıyor ve açılmıyor. Etkilenen aygıtları kullanmak için kullanıcılar telefonlarını fabrika ayarlarına sıfırlıyor fakat bu hareketten sonra yedeklenmiş bilgiler kaybolduğu için çok da istenilen bir yol değil.

Samsung sıkıntıların bildirilmesinin akabinde bir açıklama yaptı. Android 12 işletim sistemini kullanan Galaxy aygıtlarda SmartThings uygulamasının son sürümünden kaynaklı yaşanan sorun sebebiyle güncellemeyi askıya aldı.

Avrupa Komitesi, cuma günü yaptığı açıklamada, Çin’den ithal edilen elektrikli araçlara yüzde 45’e varan oranlarda gümrük vergisi uygulanmasını öngören teklifin AB üyeleri ortasında kâfi dayanağı aldığını duyurdu. Gümrük tarifelerinin onaylanması, AB’nin Çinli araba üreticilerine yönelik sıkılaştırıcı tedbirler alacağı manasına geliyor.

AB kaynaklarına nazaran, yapılan oylamada 10 üye devlet gümrük vergilerini desteklerken 5 ülke karşı çıktı ve 12 üye çekimser kaldı. Oylama sonucunda gümrük tarifelerinin uygulamaya konulması bekleniyor.

Lehte oy kullanan ülkeler ortasında İtalya, Fransa, Polonya ve İrlanda yer alırken, Almanya, Macaristan ve Malta üzere ülkeler karşı oy kullandı. Çekimser kalanlar ortasında ise Belçika, İspanya ve İsveç dikkat çekiyor.

Komisyon, şimdi bir yorumda bulunmadı.

ÇİN’DEN MİSİLLEME GELECEK Mİ?

Çin’de üretilen araçlara yönelik süreksiz kanun kapsamında üreticiye bağlı olarak çeşitli oranlarla gümrük vergileri daha evvel kullanıyordu. Bu uygulanan farklı oranlardaki gümrük vergilerinde temel sebebin Çin Hükümeti’nin elektrikli araçları sübvanse ettiği tezi yatıyordu. Oylamanın sonucunda ek vergiler artık kesin hal alıyor. Daha evvelki açıklamalarda ise Çin’in de misal biçimde ithal ettiği araçlara yönelik misilleme yapabileceği söz edilmişti. 

Türkiye’nin Arabası Teşebbüs Grubu (TOGG) Yönetim Kurulu Başkanlığı’na TOGG Yönetim Kurulu Üyesi Fuat Tosyalı seçildi.

2018 yılından beri Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu tarafından yürütülen TOGG’un yeni Yönetim Kurulu Lideri Fuat Tosyalı oldu.

Anadolu Kümesi, BMC, Turkcell, Güçlü Holding ve TOBB iştirakiyle kurulan TOGG’un Yönetim Kurulu Başkanlığı seçilen Tosyalı, 2021 yılından beri BMC Otomotiv Sanayi ve Ticaret AŞ’nin de Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı üstleniyor.

Avrupa Birliği (AB), Çin’de üretilen elektrikli araçlara (EV) yüzde 45’e varan gümrük vergisi uygulanmasına yönelik değerli bir oylama gerçekleştirecek. Fransa, Yunanistan, İtalya ve Polonya’nın bu mevzuda oy kullanması bekleniyor. Kaynaklara nazaran, bu adım Avrupa Kurulu’nun en yüksek profilli ticaret tedbirlerini hayata geçirmesine ve Pekin’in muhtemel misilleme riskini artırmasına yol açacak.

AB’nin, Çin’den ithal edilen elektrikli araçlar üzerindeki devlet sübvansiyonlarına karşı yürüttüğü soruşturma kapsamında, bugün yapılacak oylamada kesin tarifeler belirlenecek. Avrupa Komitesi, Çin’de üretilen ucuz elektrikli araçların AB pazarına haksız bir biçimde girdiğini savunarak, bu araçlara yönelik tedbir alınması gerektiğini söz ediyor.

FRANSA VE BAŞKA ÜLKELER DESTEKLİYOR

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Çin’in uyguladığı sübvansiyonların dayanılmaz düzeylere ulaştığını belirtmişti. Macron, Avrupa’nın bu duruma karşı tedbir alması gerektiğini vurguladı. Polonya, Yunanistan ve İtalya’nın da Fransa’ya katılması bekleniyor.

Avrupa Kurulu, Çin imali elektrikli araçların AB pazarındaki hissesinin son yıllarda süratle arttığını bildiriyor. 2020’de yüzde 3,5 olan pazar hissesi, 2024’ün ikinci çeyreğinde yüzde 27,2’ye ulaşması bekleniyor. Çin markalarının hissesi ise birebir periyotta yüzde 1,9’dan yüzde 14,1’e çıktı.

ALMANYA VE İSPANYA’NIN TAVRI BELİRSİZ

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Çin ile görüşmelerin devam etmesi gerektiğini savunarak, ülkesinin hususla ilgili olarak çekimser kalabileceğini belirtti. Almanya Maliye Bakanı Christian Lindner ise Çin ile bir ticaret savaşının Avrupa ve Almanya’nın çıkarlarına ziyan verebileceği görüşünde.

Daha evvel gümrük vergilerini destekleyen İspanya’nın tavrı ise Başbakan Pedro Sanchez’in eylül ayında Çin’e yaptığı ziyaretin akabinde meçhul hale geldi. Sanchez, AB’nin tavrını tekrar gözden geçirmesi gerektiğini söz etmişti.

Bugün gerçekleştirilecek oylama, AB’nin Çin malı elektrikli araç ithalatına karşı alacağı durum açısından kritik bir değere sahip.

Şirketten yapılan açıklamaya nazaran, Alfa Romeo Tonale, İtalyan dizaynıyla dikkati çekmeye devam ediyor.

Okuyucular, modele, 35-45 bin Euro fiyat aralığındaki ithal ve tüm araçlar kategorilerinde ‘Yılın Aile Otomobili’ mükafatını verdi.

Modelin tasarımı, ithal araçlar araçlarda oyların yüzde 12,2’sini genel kategoride ise oyların yüzde 7,3’ünün de sahibi olarak çok sayıdaki Alman rakibini geride bıraktı.

Şirket tarihindeki birinci elektrikli araba olarak öne çıkan Tonale, sınıfının plug-in hibrit teknolojisini ve Alfa Q4 dört tekerlekten çekiş sistemini sunuyor.

Modelde ön aksa 132 kilovat (180 hp) güç üreten 1.3 litrelik turbo akaryakıtlı motor, art aksa ise 90 kilovat ek güç sağlayan bir elektrik motoru güç veriyor.

206 kilovat (280 hp) güç ve yüzde 100 elektrik modunda 80 km üzerinde (WLTP) azamî kent içi menzile sahip olan Tonale Plug-in Hybrid Q4, Alfa Romeo’nun çevreci ve sportif yapısını yansıtıyor.

Şirketten yapılan açıklamaya nazaran, Honda’nın araba modellerinde ekim ayına özel kampanyaları başladı. Honda’nın en çok tercih edilen modellerinden biri olan Civic Sedan’ın hem akaryakıtlı hem ECO versiyonlarında ve tüm donanım düzeylerinde ekim ayına özel indirim sunuluyor.

Yüksek donanım özellikleri, sürüş konforu ve yakıt verimliliğini bir ortada sunan Civic Sedan modellerinde 105 bin liraya varan nakit indirim sağlanıyor.

Honda’nın elektrifikasyona geçiş sürecinde akıllı tahlil olarak sunduğu hibrit ailesinin güçlü temsilcilerinden makyajlı HR-V e:HEV modelinde de ekim ayına özel kredi kampanyası sunuluyor.

Makyajlanan HR-V e:HEV modelinin Elegance donanımında 140 bin lira ve Style+ donanımında da 160 bin lira nakit indirimi sunulurken, Advance donanıma özel olarak 170 bin lira nakit indirimi ve 350 bin liraya kadar kredi kullanımında yüzde 2.99 faiz oranı ile 12 ay vade seçeneği bulunuyor.