Konut kiraları gündemdeki yerini korurken mağaza ve işyeri kiraları da durmak bilmiyor. Eva Gayrimenkul Değerleme bilgilerine nazaran son bir yılda Türkiye genelinde işyeri kiraları yüzde 70’i aşan oranlarda arttı. Son 4 yılda ise bu oran yüzde 300’ü aştı. Geçtiğimiz hafta Birleşmiş Markalar Derneği, bu mevzuyla ilgili acil toplantı düzenleyip yasal düzenleme istemişti. Kiraların esnafı batıracak hale geldiğini söyleyen Türkiye Esnaf ve Sanaatkârlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken ise devletin en azından stopaj gelirinden vazgeçmesi gerektiğini söylüyor.
Kiraların yüzde 20’si kadar da stopaj ödediklerini belirten Palandöken, “10 bin liralık kira aslında 12 bin lira oluyor. Mal sahibinden de kira vergisi alınıyor. Kamu aslında dükkân kirasından çift vergi almış oluyor. Bu verginin sıfırlanması için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile görüştük bize ‘ilgileniyoruz’ dediler” diye konuşuyor. Kira artışları sebebiyle tertipli yerleşik esnaf kalmadığını belirten Palandöken şöyle konuşuyor: “Eskiden 10-20 yıldır birebir yerde iş yapan esnaf olurdu. Artık bu müddet ortalama 3 yıla düştü. Zira artırımlara dayanılmıyor. İşler uygun giderse mal sahibi fahiş artırım istiyor, âlâ gitmezse kirayı ödeyemiyor kapatıyorsun.”
MAL SAHİBİNİN VİCDANINDA
Kira artışlarının süreceğini söyleyen Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Zuhal Balsarı da esnafa vergi indirimi gerektiğini belirterek şunları söylüyor: “Ek olarak, lokal idarelerin ticari bölgelerdeki kira artışlarını düzenlemek için gayrimenkul piyasasını daha yakından izlemesi ve gerekli düzenleyici müdahalelerde bulunması sorunun tahlilinde tesirli olabilir.”
İstanbul Emlak Komisyoncuları Esnaf Odası Başkanı Nizameddin Aşa ise “Eski kiracılar artırımlı fiyatları ödeyemedikleri için hava parası alarak dükkânlarını devrediyor. Bu artırımlar esnafın sattığı esere hasebiyle sokaktaki vatandaşın cebine de yansıyor” diye kouşuyor. Kira konusunda ortalama bir fiyat belirtemediğini söyleyen Aşa, “Aynı sokakta bir dükkân 50 bin TL iken başka dükkan yalnızca caddeye yakın diye 200 bin TL oluyor büsbütün dükkân sahibinin insafına bağlı” diyor.
GAYRİMENKULDE HİSSELİ SATIŞ DEVRİ BAŞLADI
Artan konut fiyatları sebebiyle kaçan yatırımcıyı geri çekmeye çalışan markalı konut üreticileri yeni projeler hayata geçiriyor. Son olarak Sinpaş GYO, portföyündeki 1200 konutun hisselere bölünerek satılacağı yeni satış modelini duyurdu. İstanbul, Ankara, Bursa ve Denizli’deki projelerinde hayata geçen sistemi anlatan Sinpaş Yönetim Kurulu Lider Vekili Ahmet Çelik, “Satış fiyatı 10 milyon TL’nin altında olan gayrimenkulleri 10 hisseye bölerek satışa sunacağız. Peşin satış fiyatı 10 milyon TL ve üstünde olan gayrimenkuller ise 20 eşit hisseye kadar bölünebilecek. Yatırımcıların aldıkları gayrimenkulleri bizim iş ortaklarımız kiralayacak ve yatırımcı hissesi oranında kira geliri alacak. Daha sonra bu hisselerin satılabilmesi için bir platform da oluşturacağız” dedi.
ALICININ BAHÇE TALEBİ TÜRKİYE’YE YÖNLENDİRDİ
Uluslararası gayrimenkul geliştirme şirketi Reportage Properties’in Türkiye markası Reportage Türkiye, Bahçeşehir’de inşa edeceği ikinci projesi Afra Park’ı duyurdu. 1.5 milyar TL yatırımla hayata geçen projenin tanıtım toplantısında konuşan Reportage Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Kemal Alamo, “Özellikle pandemi devrinde tüketici alışkanlıklarının villa biçiminde bahçeli konut tarafına hakikat evrilmesiyle Türkiye’de yapılanma kararı aldık. Birinci projemiz, İtalyan mimarisine uygun bir konseptle Bahçeşehir’de 2.2 milyar TL yatırımla, 232 adet bahçeli villalardan oluşan Sylvana İstanbul oldu. İstanbul’da ikinci projemizi hayata geçiriyor olmaktan memnunluk duyuyoruz. Afra Park, gayrimenkul geliştirme alanındaki vizyonumuzu tam olarak yansıtan bir proje olacak” dedi. Alamo, yakın vakitte İstanbul’u bölge merkezi haline getirerek Arnavutluk ve Rusya’yı buradan yöneteceklerini de söyledi.
İNŞAAT RİSKLE BÜYÜYECEK
KPMG Türkiye tarafından hazırlanan “İnşaat ve Gayrimenkul Sektörel Bakış Raporu” 2024 yılı ikinci çeyrek sayılarına nazaran inşaat kesiminin 2024 yılı ve sonrası için olumlu büyüme trendini devam ettirmesi bekleniyor. KPMG Türkiye İnşaat ve Gayrimenkul Sektörü Lideri Savaş Görkem Yapan, “Ancak finansman zorlukları ve talep yetersizliği üzere faktörler, bölüm oyuncularının dikkat etmesi gereken risk ögeleri ortasında öne çıkıyor” dedi.
