İran’ın İsrail’e saldırısı hakkında neler biliniyor?

İran İhtilal Muhafızları Ordusu‘nun, dün gece İsrail’e balistik ve hipersonik füzeleri fırlatmasının akabinde başta Tel Aviv olmak üzere ülke genelinde sirenler çalmıştı.

Saldırının Hamas lideri Heniyye, Hizbullah lideri Nasrallah ve İranlı general Nilfuraşan’ın öldürüldüğü İsrail ataklarına karşılık gerçekleştirildiği belirtildi.

Tel Aviv’in bir banliyösü olan Hod Hasharon kasabası, dün geceki İran füze taarruzunda kentteki birçok konutun şok dalgaları ve şarapnel modülleri nedeniyle hasar gördüğünü açıkladı.

Belediye, taarruzda kimi meskenlerin ağır, düzinelercesinin de hafif hasar gördüğünü, yaklaşık 100 meskenin de şarapnel kesimleri ve düşen füze kesimlerinin yarattığı şok nedeniyle hasar gördüğünü açıkladı.

İRAN TARAFI NE DEDİ?

İsrail’e düzenlenen füze atağında birinci kere hipersonik Fettah-1 füzelerinin kullanıldığını duyuran İhtilal Muhaızları, “İsrail tarafından ağır hava savunma sistemleriyle korunan bu bölgeler yüzde 90 muvaffakiyet oranıyla gaye alındı. Siyonist rejim İran’ın operasyonu karşısında büyük bir dehşete düştü. Bu operasyon milletlerarası hukuk çerçevesinde yasal olarak gerçekleşmiştir ve düşmanın her türlü ahmaklığına ağır bir formda karşılık verilecektir” açıklamasında bulundu.

İran Dini Lideri Hamaney ise, “Allah’ın müsaadesiyle, direniş cephesinin darbeleri Siyonist rejimin yıpranmış ve çürümekte olan cesedi üzerinde daha güçlü ve acı verici olacaktır” diye konuştu.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ülkesinin, İsrail’e yönelik “Gerçek Vaad 2” operasyonuna ait, “İsrail rejimi daha fazla misilleme yapmaya karar vermediği sürece hareketimiz sona ermiştir. Bu türlü bir senaryoda karşılığımız, daha güçlü ve daha kuvvetli olacaktır. İsrail’in destekçilerinin artık Tel Aviv’deki savaş çığırtkanlarını dizginlemek yerine onların çılgınlıklarına ortak olma sorumlulukları artmıştır” dedi.

İsrail’e füze saldırısının, “Siyonist rejimin saldırganlıklarına karşı kesin bir yanıt” olduğunu söyleyen İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, “Bu hareket, İran’ın çıkarlarını ve vatandaşlarını savunmak emeliyle yapıldı. Netanyahu, İran’ın savaş yanlısı olmadığını, lakin her türlü tehdide karşı kararlı bir duruş sergileyeceğini anlamalı. Bu, bizim yeteneklerimizin yalnızca bir yansıması. İran’la çatışmaya girmeyin” sözlerini kullandı.

İran Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Muhammed Bagheri, İran’ın, İsrail Hava Kuvvetleri’ne ilişkin iki üsse ve İsrail istihbarat servisi Mossad’ın karargahına atak düzenlediğini belirterek, “Dün gece Mossad karargahına, Nevatim ve Hatzerim Hava Kuvvetleri üslerine, füzesavar sistemlerinin radarlarına ve İsrail tanklarının kümelerine saldırdık” dedi.

İran Savunma Bakanı Aziz Nasirzadeh ise, “(İsrail) İhtilal Muhafızları’nın füze saldırısı, füze potansiyelimizin yalnızca bir kısmını gösterdi, öbür bir kısmı olan yüksek teknolojili ölümcül füzeler ise kullanılmadı. Şayet Siyonist rejim olayları daha da tırmandırırsa, daha çeşitli silahlar kullanacağız. Bölgede bir savaş çıkarsa onları daha da sert vuracağız” diye konuştu.

Fotoğraf: İran’ın İsrail’e yönelik füze saldırıları

İSRAİL TARAFI NE DEDİ?

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), İran’dan ülkeye 181 balistik füze fırlatıldığını, bunların birçoklarının önlendiğini ve milyonlarca insanın güvenlik emeliyle sığınaklara sığındığını açıkladı.

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Sözcüsü Daniel Hagari, “Savunma ve taarruzda yüksek alarm durumundayız. Bu füze saldırısının sonuçları olacak. İsrail vatandaşlarını koruyacağız ve İran füzelerine uygun yer ve vakitte karşılık vereceğiz” açıklamasında bulundu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu yayımladığı imajlı açıklamada, füze atağıyla İran’ın “büyük bir kusur yaptığını ve bedelini ödeyeceğini” belirterek, “Tahran’dan gelen bu akının ardında da kasıtlı ve cani bir el var. Koyduğumuz kurala bağlı kalacağız: kim bize saldırırsa biz de ona saldıracağız” diye konuştu.

İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz, bu akşamki füze atağıyla İran idaresinin “kırmızı çizgiyi aştığını” savunarak, “Bugün Ayetullah rejimi kırmızı çizgiyi aşmıştır ve İsrail Devleti İran’ın vatandaşlarımıza yönelik acımasız saldırısı karşısında sessiz kalmayacaktır. Tüm özgür dünya, çok geç olmadan İran’ın şer eksenini durdurmak için İsrail’in yanında yer almalıdır” diye konuştu.

FETTAH-1 HİPERSONİK FÜZESİ

İran’ın, İsrail’e düzenlenen füze taarruzunda birinci kere kullandığı Fettah-1 füzesi, İran İhtilal Muhafızları tarafından geliştirilen ve 2023 yılında tanıtılan İran’ın birinci hipersonik orta menzilli balistik füzesidir. 

İran’a nazaran yüksek hareket kabiliyeti ve suratı, füze savunma sistemlerinden kaçmasına yardımcı olmaktadır.

Fotoğraf: Fettah-1 hipersonik füzesi

Füzenin Arapça’daki karşılığı “fatih” yahut “zafer getiren”, “galip” manasına geliyor.

Füzenin, İran’ın nükleer programını sürdürmesi halinde nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip olduğu bildirilmiştir.

İran’a nazaran bu füze, atmosfer içinde ve dışında hareket yapabiliyor ve füze savunma sistemlerini atlatabiliyor.

Hızı 13-15 Mach, menzili ise 1400 kilometre olan füzenin harp başlığı yükü ise 350-450 kg ortasında değişiyor.

Fotoğraf: İran’ın balistik füzeleri ve menzilleri

İSRAİL SEMALARINI ONLAR KORUYOR: HAVA SAVUNMA SİSTEMLERİ

DEMİR KUBBE

Demir Kubbe (Iron Dome), Arrow 2, Arrow 3, Demir ışın, Barak 8 ve Davud Sapanı’nın da (David’s Sling) içinde bulunduğu, İsrail’in geliştirmekte olduğu füze savunma sisteminin bir modülü.

Demir Kubbe, kısa menzilli roketlere ve 70 kilometre menzile sahip 155 mm topçu mermilerine karşı koymak için tasarlandı. İsrailli Rafael Advanced Defense Systems şirketi ve İsrail Havacılık ve Uzay Sanayisi’ne nazaran, Demir Kubbe olumsuz hava şartlarında gece gündüz çalışabiliyor ve birebir anda birden fazla tehdide karşılık verebiliyor.

Demir Kubbe, dağınık bir tertipte konuşlandırılacak biçimde inşa edildi. Her bir fırlatıcı bağımsız olarak konuşlandırılır ve inançlı bir kablosuz ilişki aracılığıyla uzaktan çalıştırılır. Her bir Demir Kubbe bataryasının, yaklaşık 150 kilometrekarelik bir kentsel alanı muhafaza kapasitesine sahip olduğu belirtiliyor.

ARROW

İsrail’in geliştirdiği anti balistik füze sistemi Arrow 1, kısa ve orta menzilli balistik füzelere karşı savunma imkanı sağlar. İsrail ve ABD tarafından ortaklaşa finanse edilip üretilen sistemin geliştirilmesine 1986 yılında başlanmıştır. 

Arrow 1’i takiben Arrow 2’nin geliştirilmesine başlanmıştır. Arrow, şimdiye kadarki en gelişmiş füze savunma programlarından biri olarak kabul edilmektedir. Daha gelişmiş modeli olan Arrow 3 ise Şubat 2013’te piyasaya çıktı.

Arrow 3 de İsrail ve ABD tarafından ortaklaşa finanse edilen, geliştirilen ve üretilen bir dış atmosferik, hipersonik anti-balistik füzedir. 

Nükleer, kimyasal, biyolojik yahut konvansiyonel savaş başlıkları taşıyan kıtalararası balistik füzeler dahil olmak üzere balistik füzelerin dış-atmosferik (yörüngelerinin uzay-uçuş kısmı sırasında) durdurulmasını sağlar. Füzenin bildirilen uçuş menzili 2 bin 400 kilometredir. İsrail Uzay Ajansı’na nazaran Arrow 3, uydu-savar bir silah olarak kullanılabilir.

DEMİR IŞIN

Demir ışın, 17 Ağustos 2020’de İsrailli savunma yüklenicisi Rafael Advanced Defence Systems tarafından yapılan bir hava savunma sistemidir. Sistem, kısa menzilli roketleri, topçu ve havan bombalarını imha etmek üzere tasarlanmıştır. Menzili 7 km’ye kadar ulaşabilmekte olup, daha uzak uzaklıklardan fırlatılan füzeleri engellemek için tasarlanan Demir Kubbe sistemini tamamlamaktadır. 7 kilometreye kadar menzilli düşman gayeleri yok etmek için “yönlendirilmiş yüksek güçlü lazer ışını” kullanır. Sistem ayrıyeten insansız hava araçlarını (İHA) da engelleyebiliyor.

Demir Işın, ateşlemeden sonraki 4–5 saniye içinde havadaki bir maksadı yok etmek için bir lazer ışını üretmek için bir fiber lazer kullanır. Sistem füzelerden daha düşük maliyetli olmasa da, çalıştırılması daha düşük maliyetlere sahiptir.

Demir Işın bataryası hareketlidir ve bir hava savunma radarı, bir komuta ve denetim (C2) ünitesi ve iki HEL (Yüksek Güç Lazeri) sisteminden oluşur.

BARAK 8

Barak 8, LR-SAM yahut MR-SAM olarak da bilinen, uçaklar, helikopterler, gemisavar füzeleri, insansız hava araçları, balistik füzeler, seyir füzeleri ve savaş jetleri de dahil olmak üzere havadan gelen her türlü tehdidi savunmak üzere tasarlanmış bir Hint-İsrail karadan havaya füzesidir. Sistemin hem deniz hem de kara tabanlı varyantları mevcuttur.

Barak 8, İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii (IAI), Hindistan Savunma Araştırma ve Geliştirme Örgütü (DRDO), İsrail Silah ve Teknolojik Altyapı Geliştirme Yönetimi, Elta Sistemleri, Rafael ve öbür şirketler tarafından ortaklaşa geliştirildi.

DAVUD SAPANI

Davud Sapanı (David Sling), İsrailli savunma endüstrisi üreticisi Rafael Advanced Defence Systems ve Amerikan savunma endüstrisi üreticisi Raytheon tarafından ortaklaşa geliştirilen İsrail Savunma Kuvvetleri’ne ilişkin bir askeri sistemdir.

Düşman uçaklarını, insansız hava araçlarını, taktik balistik füzeleri, orta ila uzun menzilli roketleri ve seyir füzelerini engellemek için tasarlanmıştır ve 40 km ila 300 km ortasında menzile sahiptir. Davud Sapanı, İsrail’in füze savunma sisteminin ikinci kademesini desteklemek içindir.

Fotoğraf: İsrail Hava Savunma Sistemleri ve Menzilleri

ASKERİ ÜSLER MAKSAT ALINDI MI?

ABD’li yetkililere nazaran İran akında İsrail’in birkaç askeri üssünü de gaye aldı. Negev Çölü’ndeki Nevatim hava üssüne isabet eden füzeler, küçük çaplı hasara yol açtı. Toplumsal medyada paylaşılan görüntü ve imgelerde üssün yakınlarına yağan düzinelerce füzenin kimilerinin gözle görülür halde patladığı görülüyor. 

İsrail ordu radyosunun aktardığına nazaran, İsrail ordusu, İran’ın atağında hava üslerinin ziyan gördüğünü duyurdu. Hangi üssün ne ölçüde ziyan gördüğüne ait ayrıntı verilmeyerek, “operasyonel faaliyetleri etkilemeyecek birtakım idari, bakım-onarım yapılarının hasar aldığı” belirtildi.

Nevatim Hava Üssü, Beerşeba’nın 15 km doğu-güneydoğusunda, Negev çölündeki moshav Nevatim’in yakınında bulunan bir İsrail Hava Kuvvetleri (IAF) üssüdür.  İsrail’in en büyük üslerinden biridir ve farklı uzunluklarda üç piste sahiptir. Hayalet savaş uçakları, nakliye uçakları, tanker uçakları ve elektronik keşif/gözetleme uçaklarının yanı sıra İsrail’in esas hükümet nakliye uçağı ve milletlerarası ziyaretler sırasında Cumhurbaşkanı ve Başbakanı denizaşırı ülkelere taşımakla vazifeli olan Siyon Kanadı olarak isimlendirilen uçak da burada konuşlanmış durumda.

Nevatim Hava Üssü, İsrail Hava Kuvvetleri’nin beşinci jenerasyon F-35 savaş uçaklarından oluşan iki filosuna mesken sahipliği yapmaktadır.

Üs, F-35’lerin ülke filosundaki kıymeti nedeniyle yaygın olarak İsrail’in “en kıymetli hava üssü” olarak anılıyor.

Devrim Muhafızları, Lübnan Hizbullahı lideri Seyyid Hasan Nasrallah ve İran’ın Lübnan’daki askeri danışmanı Tuğgeneral Abbas Nilforooshan’ın Beyrut’ta öldürülmesinde kullanılan F-15 savaş uçaklarının bu hava üssünden kalktığını açıkladı.

Sosyal medyadaki görüntülere ve İsrail ordusunun açıklamalarına nazaran, bir füze İsrail’in dış istihbarat servisi Mossad’ın Tel Aviv yakınlarındaki merkezinin dışındaki bir yola isabet etti.

İran füzeleri tarafından vurulduğu tez edilen Hatzerim Hava Üssü de, İsrail’in Güney Bölgesi’ndeki Negev Çölü’nün kuzey kenarında, Beerşeba’nın 6 km batısında, Hatzerim kibbutzunun yakınında yer alan bir İsrail Hava Kuvvetleri (IAF) üssüdür. 

Operasyonel savaş uçaklarının yanı sıra, IAF Uçuş Akademisi, IAF Akrobasi Grubu ve IAF Müzesi’ne mesken sahipliği yapmaktadır. Hatzerim Hava Üssü 1960’lı yıllarda inşa edilmiş ve 3 Ekim 1966 tarihinde faaliyete geçmiştir.

Askeri tesislere yönelik hücumun ne kadar hasara yol açtığı muhakkak değil; İran medyası İsrail’in en gelişmiş uçaklarından birkaçının imha edildiğini bildirdi, lakin şimdi bu iddiayı destekleyecek bir delil ortaya çıkmadı.

Harita: New York Times

ŞİMDİ NE OLACAK?

IDF sözcüsü Daniel Hagari, İsrail’in, İran saldırısına karşı “savunmaya ve misilleme yapmaya büsbütün hazır olduğunu” belirterek, bunun “zamanında” olacağını kaydetti.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Biden idaresinin İran’ın bu saldırısının “ağır sonuçları olacağını açıkça belirttiğini” ve ABD’nin “bunu sağlamak için İsrail’le birlikte çalışacağını” söyledi.

İran, İsrail’i saldırısına karşılık vermemesi konusunda uyararak, misilleme yapması halinde ülkeye yeni füzeler fırlatmakla tehdit etti.

İran Silahlı Kuvvetleri, İran’ın füze saldırısına karşılık olarak İsrail’i destekleyecek rastgele bir direkt askeri müdahaleye karşı ikazda bulunarak, “Siyonist rejimi, destekleyen ülkelerin direkt müdahalesi durumunda, bölgedeki merkezleri ve çıkarları da İran’ın güçlü bir hücumuyla karşı karşıya kalacaktır. İran, İsrail’e karşı bir savaş başlatmayacak, lakin yasal müdafaa hakkını da savunmaya hazır” açıklamasında bulundu.