İran İsrail’i bu füzelerle vurdu: Hipersonik füze nedir, ne işe fayda? Balistik füzenin özellikleri ne, suratı ne kadar?

İran-İsrail ortasındaki tansiyon son safhaya geldi. İsrail’in Lübnan’a düzenlediği hava saldırısının akabinde İran, resmi olarak 1 Ekim 20:00’da İsrail’e hava saldırısı düzenledi. Bu gelişmenin akabinde hipersonik füze ve balistik füzenin ne olduğu toplumsal medyada araştırılmaya başlandı. Pekala, Hipersonik füze nedir, ne işe fayda? Balistik füzenin özellikleri ne, suratı ne kadar?

BALISTIK FÜZE NEDİR?

Balistik füze, bir gayeye ulaşmak için atmosferin dışına çıkan ve yerçekimi tesiriyle tekrar yeryüzüne inen bir yörünge izleyen uzun menzilli bir füze. Fırlatıldıktan sonra yakıtını tüketen balistik füze, uçuşunun büyük bir kısmını motor gücü olmadan, sırf yörüngesel hareket ve yerçekimi tesiriyle gerçekleştirir. İşleyişi, bir top mermisinin atışına benzeri, lakin çok daha uzun menzillere ulaşabilir.

BALISTIK FÜZELERİN ÖZELLİKLERİ NELER?

Yörünge ve Aşamalar: Füzeler çoklukla fırlatma etabında motorları kullanarak sürat kazanır ve akabinde maksada gerçek yerçekimi tesiriyle süzülerek ilerler. Bu etaplar ekseriyetle üç ana kısımda incelenir:

Fırlatma Evresi (Boost Phase): Roket motoru ateşlenir ve füze atmosferin dışına çıkacak kadar yüksek bir sürat ve irtifa kazanır.

Orta Kademe (Midcourse Phase): Füze, yörüngede motoru kapalı halde atmosfer dışında ilerler. En uzun kademedir ve atmosferin dışında olduğu için hava direnci en az seviyededir.

Terminal Etabı (Terminal Phase): Füze yerçekiminin tesiriyle yeryüzüne geri dönmeye başlar ve gayeye ulaşır.

BALISTIK FÜZE TİPLERİ NELER?

Balistik füze, bir amaca ulaşmak için atmosferin dışına çıkan ve yerçekimi tesiriyle tekrar yeryüzüne inen bir yörünge izleyen uzun menzilli bir füzedir. Fırlatıldıktan sonra yakıtını tüketen balistik füze, uçuşunun büyük bir kısmını motor gücü olmadan, sadece yörüngesel hareket ve yerçekimi tesiriyle gerçekleştirir. İşleyişi, bir top mermisinin atışına misal, fakat çok daha uzun menzillere ulaşabilir.

Balistik füzeler menzillerine nazaran farklı kategorilere ayrılır:

Kısa Menzilli Balistik Füze (SRBM): 1.000 kilometreye kadar menzil.

Orta Menzilli Balistik Füze (MRBM): 1.000 – 3.500 kilometre menzil.

Kıtalararası Balistik Füze (ICBM): 5.500 kilometre ve daha fazla menzil.

Taktik Balistik Füze (TBM): Çoklukla daha kısa menzilli ve daha lokal amaçlar için kullanılır.

BALISTIK FÜZELERİN KULLANIM ALANI NEDİR?

Balistik füzeler askeri alanlarda stratejik akın silahları olarak kullanılır. Çoğunlukla nükleer, kimyasal yahut biyolojik savaş başlıkları taşımak üzere tasarlanır. Lakin konvansiyonel (geleneksel patlayıcı) savaş başlıklarıyla da donatılabilirler.

HİPERSONİK (SÜPERSONİK) FÜZE NEDİR?

Hipersonik füze, ses suratının beş katından (Mach 5) daha süratli hareket eden bir füze tipidir. Bu füzeler, yüksek suratları nedeniyle hava savunma sistemleri tarafından tespit edilmesi ve durdurulması sıkıntı olan gelişmiş silah sistemleridir. Hipersonik füzeler, ekseriyetle 5.000 ila 25.000 kilometre/saat süratlerde uçabilir ve hareket kabiliyetleri sayesinde gayelerine ulaşmada büyük bir avantaj sağlarlar. Bu çeşit füzeler iki ana kategoriye ayrılır:

Hipersonik Seyir Füzeleri: Atmosfer içinde uçan ve çoklukla bir jet motoru yahut scramjet motoruyla güçlendirilmiş olan füzeler.

Hipersonik Planör Araçları: Roketle yüksek irtifaya çıkarılıp oradan maksada hakikat süzülen füzeler. Hareket yapabilme yetenekleri ile dikkat çekerler.

Temel Özellikleri:

Mükemmel Sürat: Ses suratının en az beş katı (Mach 5) süratlerde uçabilirler. Birtakım modeller Mach 10’a yahut daha fazlasına ulaşabilir.

Manevra Kabiliyeti: Klâsik balistik füzelerden farklı olarak, hipersonik füzeler uçuşları sırasında istikamet değiştirebilir ve hareket yapabilirler. Bu, onları savunma sistemlerinden kaçırmayı kolaylaştırır.

Uzun Menzil: Kimi hipersonik füzeler binlerce kilometre menzile sahip olabilir.