1 Ekim günü saat 20:00’de İran İsrail’e balistik füzelerle hava saldırısı gerçekleştirdi. Bu gelişmenin akabinde toplumsal medyada yurttaşlar “BOP” sözünün ne demek olduğunu araştırmaya başladı. Pekala, BOP nedir? BOP ne demek, açılımı ne? Türkiye BOP’a dahil mi?
BOP NEDİR, NE DEMEK?
Büyük Orta Doğu (İngilizce: Greater Middle East), 21’inci yüzyılın birinci on yılında, bilhassa müslüman dünyasından İran, Türkiye, Afganistan ve Pakistan ile çeşitli ülkeleri kapsayan,[1] Amerika Birleşik Devletleri’nde George W. Bush idaresi tarafından ortaya atılan siyasi tabirdir.
Bu siyasetin gayeleri ortasına vakit zaman Güney Kafkasya ve Orta Asya’daki çeşitli ülkeler de dâhil edilmektedir. Birtakım konuşmalarda konuşmacılar, değerli oranda müslüman çoğunluğa sahip alanları işaret etmek emeliyle bu terimi kullanırlar ama bu çeşit bir kullanım üniversal değildir. Proje ortaya atıldıktan sonra Amerika Birleşik Devletleri’nde başkanlık seçimi gündeme gelmiş ve bu süreçte BOP bir ölçü gündemde art plana itilmiştir.
Ancak George W. Bush’un bu seçimlerde ikinci defa ABD Başkanı seçilmesinin ardından, proje tekrar gündeme gelmiştir. Kimi kaynaklarda projenin hazırlanmasının nedeni olarak, ABD’de yapılan 11 Eylül taarruzları gösterilmektedir. Projenin hazırlanmasından evvel dikkat çeken bir değerli nokta ise ABD ve CIA’ye stratejik arge hizmeti veren “RAND Corperation” isimli fikir örgütünün 2004 yılında ““Sivil Demokratik İslam: Ortaklar, Kaynaklar ve Stratejiler” başlıklı bir raporun hazırlanarak Bush idaresine sunulmuş olmasıdır. Raporda İslam dünyası kategorilere ayrılmış ve ABD’nin islamı denetim altına alabilmesi için yapması gerekenler başlıklar halinde sıralanmıştır.
Ayrıca tekrar bu raporda Türkiye’nin İslam Dünyasındaki “demokratik islam” örneğine en yakın ülke olduğu, bu durumu laiklik anlayışına borçlu olması ile birlikte ülke halkının ABD’ye karşı Kemalizm ve milliyetçilik üzere akımlar nedeniyle olumlu bakmadıklarına yer verilmiştir.
BOP’UN ART PLANI
BOP ile ilgili olarak günümüze kadar rastgele bir resmî evrak yayınlanmamıştır. Bush direkt proje ile ilgili olmasa da, yaptığı kimi konuşmalarda projenin kapsamı ile ilgili kelamlar sarf etmiştir. Bu kelamlardan dikkat çekenler ortasında Endonezya, Malezya, Bangladeş üzere müslüman halka sahip ülkelerin yanı sıra Gana ve Gambiya üzere ülkeler ile birlikte Arnavutluk ve Bosna Hersek üzere ülkelerin proje kapsamında yer almadıkları fakat isteklerine bağlı olarak projeye katılabilecekleri sözleri bulunmaktadır.
