Trakya Üniversitesi Bitki Islahı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, bu yıl dünya genelinde tesirli olan kuraklık ve çok sıcaklar nedeniyle ayçiçeği randımanında düşüş yaşandığını söyledi.
Ayçiçeği üzerine çalışan ve 2012-2016 yıllarında Dünya Ayçiçeği Derneğinin devir başkanlığını yürüten Kaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, global iklim değişikliğinin olumsuz tesirlerinin tüm dünyada hissedildiğini tabir etti.
Kuraklığın ziraî üretimi olumsuz etkilediğini belirten Kaya, “Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, ‘küresel ısınmadan global kaynamaya hakikat geçildiğini’ söylemişti. Sahiden de kuraklığın tesirini yazlık bitkilerde çok fazla hissetmeye başladık.” dedi.
Kaya, Türkiye’nin de içinde bulunduğu pek çok ülkede bu yıl kuraklık ve çok sıcakların tesirli olduğunu, bilhassa ayçiçeği başta olmak üzere yazlık bitkilerin rekoltelerinde düşüş gözlendiğini lisana getirdi.
Dünya genelinde ayçiçeği üreticilerinin makûs bir devir yaşadığını vurgulayan Kaya, şunları kaydetti:
“Ağustos ayında Dünya Ayçiçeği Konferansı için Çin’e gittim. Orada da ayçiçeği üretiminin ağır yapıldığı Bulgaristan, Romanya ve Ukrayna üzere ülkelerde ayçiçeğinin olumsuz hava şartlarından etkilenmesi ve randımanda düşüş yaşanması konuşuldu. Birtakım ülkelerde yüzde 50’lere varan randıman kayıpları yaşandı. Yalnızca ayçiçeğinde değil, başka yazlık bitkilerde de randıman kayıpları var. Kuraklık ve sıcaktan ötürü yaşanan randıman düşüklüğünü hissettik. Dünya genelinde ortalama yüzde 25-30 civarında bir randıman kaybı var.”
”GEÇTİĞİMİZ YILI ARATAN SICAKLAR AYÇİÇEKLERİNİ ÇOK ETKİLEDİ”
Prof. Dr. Kaya, Türkiye’de son yılların en sıcak yaz mevsiminin yaşandığını anımsattı.
Olumsuz hava şartlarının ayçiçeği gelişimini etkileyerek randıman ve kaliteyi düşürdüğünü tabir eden Kaya, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Türkiye’de geçen yıl 35-40 yılın sıcak ve kurak devrini yaşamıştık ve ayçiçeğinde randımanlar epey berbattı. İstenen randımanları alamadık. Bu yıl ise döneme çok düzgün girmiştik, bitkiler çok hoş gelişiyordu. Yağışlı bir devirle başladık lakin gerisinden çok aşırı sıcaklar geldi. Geçtiğimiz yılı aratan sıcaklar ayçiçeklerini çok etkiledi. Bilhassa hiç serin ve yağışlı periyot olmadan daima olan kavurucu sıcaklar ayçiçeklerine berbat bir tesir yaptı.”
Kaya, ayçiçeğinin kuraklık ve sıcaklardan etkilenmesini önlemek için çeşitli önlemler alınmasını gerektiğini belirtti.
Değişen iklime karşı yeni tohum çeşitlerinin geliştirilmesinin kıymet arz ettiğini aktaran Kaya, ayçiçeğinde erken ekim yapılmasının da sıcak mevsimden bitkiyi koruyacağını söyledi.
DÜNYADA ‘EN SICAK’ YAZ
Avrupa Birliği’nin (AB) Copernicus uydu izleme sistemi, 2024 yazının dünya genelinde “en sıcak yaz” olarak kayıtlara geçtiğini duyurmuştu.
Haziran-Ağustos 2024 için dünya genelinde ölçülen sıcaklık, 1991-2020 ortalamasını 0,69 derece, Haziran–Ağustos 2023’teki rekoru 0,66 derece geçmişti.
