Yaklaşık 30 yıl boyunca ABD’de migrenli yetişkinler ortasında yapılan 11 çalışmanın tahlil edilmesiyle ortaya çıkan sonuçları kıymetlendiren Amerika Birleşik Devletleri’nde bir sıhhat mecmuasında yayınlanan makalede, son otuz yılda migren yaygınlığı sabit kalırken, bilhassa son 20 yılda migrenin günlük aktiviteler üzerindeki tesirinin gitgide daha makus hale geldiğine dikkat çekildi. Bilhassa bu hususta yapılan araştırmaların hava kirliliği, artan sıcaklar ve değişen atmosferik basıncın migren hastaları üzerinde de olumsuz tesirler yarattığını ortaya koyduğunu söyleyen Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Yüksel Dede, hava şartlarına karşı hassas olan migren hastalarının bu global krizin gölgesinde ömür kalitelerini korumak için yeni stratejiler geliştirmek zorunda kaldığını söyledi.
“KÖTÜLEŞEN HAVA KALİTESİ BAŞ AĞRISINI ARTIYOR”
Konuyla ilgili memleketler arası Headache Mecmuasında yayınlanan bir makaleye işaret eden Dr. Dede, “Makalede, yaklaşık 30 yıl boyunca ABD’de migrenli yetişkinler ortasında yapılan 11 çalışmanın tahlil sonuçları yer alıyor. Buna nazaran, son otuz yılda migren yaygınlığı sabit kalırken migrenin kişinin günlük aktiviteleri üzerindeki tesirinin bilhassa 2004 yılından bu yana gitgide daha makûs hale geldiği ortaya konuyor. Bu sonucun ortaya çıkmasında çevresel faktörler en göze çarpan etken olarak karşımıza çıkıyor. Öbür bir çalışma ise berbatlaşan hava kalitesinin baş ağrısı nedeni ile acil servis müracaatları ortasında makul bir alaka olduğunu ortaya çıkardı.”
“HASTALARIN İŞ VE OKUL HAYATI AKSIYOR”
Dr. Yüksel Dede, iklim değişikliğinin migren hastalarının ömür kalitelerini olumsuz istikamette etkilerken, hastaların işte ve okulda devamsızlık yapmalarına, günlük hayatta yerine getirdikleri işleri aksatmalarına, toplumsal hayatta, iş hayatında ve hatta hobilerini yaparken zorlanmalarına neden olduğunun altını çizdi.
“HAVA DEĞİŞİKLİKLERİ BEYİN KİMYASALLARININ İSTİKRARINI BOZUYOR”
Aşırı hava olaylarının daha sık ve ağır hale gelmesinin, migren ataklarının sıklığının ve şiddetinin artmasına neden olabileceğine işaret eden Dr. Dede, sözlerini şöyle sürdürdü: “Hava ile ilgili migren tetikleyicileri ortasında parlak gün ışığı, yüksek nem, çok sıcak yahut soğuk bulunuyor. Orman yangınlarından kaynaklanan hava kirliliğinin migren tetikleyicisi olup olmadığı meçhul olsa da havadaki bu değişikliklerin serotonin üzere beyindeki kimyasalları etkileyerek migreni tetikleyebileceğini tabir eden yayınlar var.”
“OLUMSUZ HAVA ŞARTLARINA KARŞI MİGREN HASTALARI BU TEDBİRLERİ ALABİLİR”
Migren hastalarının olumsuz hava şartlarında alacakları birtakım tedbirlerle mümkün atakları önleyebileceklerini anlatan Dr. Yüksel Dede, şu tekliflerde bulundu:
“Örneğin hava durumunu takip ederek, şayet kendileri için tetikleyici bir faktörde yüksek sıcaklık, parlak ışık ve yüksek nem ortamlarından mümkünse kaçınabilirler. Hava kirliliğinin olduğu orman yangınları, ağır trafik üzere ortamlara bilhassa dikkat edip kaçınmaları gerekebilir. Hastaların kendilerini susuz bırakmamaları kâfi sıvı alımına dikkat etmeleri, bilhassa çok sıcak ortamlarda bulunmamaları gerekir. Baş ağrısı günlüğü tutarken o günün hava şartları ve iklim özelliklerini de not etmek kişinin baş ağrısını tetikleyici faktörlerini daha yeterli tanımasına katkı sağlayacaktır. Bilhassa seyahat ya da aktiflik planlanıyorsa mümkünse o günün hava şartlarını evvelce takip ederek planlama yapmak da diğer bir teklif olabilir.”
“DÜZENLİ UYKU VE SAĞLIKLI BESLENME MİGRENLE ÖMRÜN OLMAZSA OLMAZI”
Migrenli ömrü kolaylaştırmak ve muhtemel atakları önlemek için şahsa uygun tedavi planlaması yapılması gerektiğinin altını çizen Nöroloji Uzmanı Dr. Yüksel Dede, hastalara şu ihtarlarda bulundu: “Migrenle ömür, hastanın tertipli bir uyku ve beslenme sistemine sahip olmasını gerektirir. İleri seviyede işlenmiş besinlerden, tuzlu ve şekerli yiyeceklerden ve tıpkı vakitte uzun açlık müddetlerinden kaçınmak kişiyi migrenden koruyacaktır. Migreni tetikleyebilecek bir faktör olan gerilimden uzak durma, nefes idmanları, meditasyon, yoga ve tertipli fizikî aktivite migrenle başa çıkmada yararlı olacaktır.”
