TBMM 1 Ekim’de açılıyor. Cumhur İttifakı’nın birinci gündem unsurlarından biri de “yeni anayasa” çalışması olacak. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un yeniden Meclis’te kümesi bulunan partiler ile yeni anayasa sürecine yönelik görüşmeler yürüteceği belirtiliyor lakin yeni bir anayasa için “uzlaşı” kaide. Gerek Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri sonrasında gerekse mahallî seçimler sonrasında muhalefetin oluşturduğu 6’lı masa “dağıldı.” DEVA ve Gelecek Partisi’nin birleşeceği tezleri konuşulurken, Gelecek Partisi’nin TBMM’de Saadet Partisi çatısı altında küme faaliyeti devam ediyor. Bu nedenle iki parti ortasında “tam bir birleşmenin olmayacağının” altı çizilirken, her iki partinin “Özgür Özel liderliğindeki CHP idaresiyle tekrar bir ortaya gelmeyeceği” de tabir ediliyor. Neden olarak da “CHP’nin 6’lı masadaki uzlaşıdan farklı bir siyaset anlayışını belirlediği” dillendiriliyor.
DEVA ve Gelecek Partisi’nde ayrıyeten iktidar tarafından yürütülecek yeni anayasa sürecinde “nasıl ve ne biçimde yer alacakları, tekliflerinin ne derece kabul göreceği” çekincesi de yer alıyor. DEVA Partisi kanadı, yeni anayasa çalışmaları ile ilgili olarak daha evvel partinin hazırladığı “Demokrasiye Geçiş Aksiyon Planı”nı destek gösteriyor. Kelam konusu çalışma kapsamında, “adil bir yargı sisteminin inşası ve yapılması gerekenler”, Avrupa Birliği ve Avrupa Kurulu standartlarında temel hak ve özgürlüklerin Türkiye’de nasıl geliştirileceği, sendikal haklar konusunda atılması gereken adımlar üzere başlıkların yer aldığına işaret edilirken, iktidarın yeni anayasada hazırlama konusunda “diyalog tabanını açık tutacağına” ait davetlerinin olduğunu lakin bu davetin “ne derece gerçekçi olduğunun yeni anayasa çalışmalarında takınılacak tavırdan anlaşılacağı” kaydediliyor.
‘İLK 4 MADDE’
HÜDA-PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, geçen günlerde anayasanın 4. hususunun değiştirilmesini istediklerini açıklamıştı. DEVA Partisi yetkilileri ise “anayasanın birinci 4 hususu ile ilgili bir sıkıntılarının bulunmadığını” belirtirken, yeni anayasanın birinci 4 unsur üzerinden değil “özgürlükler ve temel haklar noktasında tartışılması gerektiğini” savunuyor. Gelecek Partisi de yeni anayasa çalışmaları ile ilgili DEVA Partisi ile “paralel düşünüyor.” Partide iktidarın hazırlanacak yeni anayasada TBMM’de kümesi bulunan siyasi partilerin nasıl ve ne formda yeni anayasa sürecine katkıda bulunacağı, partilerin görüş ve tekliflerinin ne ölçüde ciddiye alınacağının değerli olduğu” vurgulanıyor. “Mevcut anayasanın değiştirilmesi gerektiği lakin hazırlanacak yeni anayasada en öncelikli bahsin demokrasi ve anayasal özgürlükler olduğunun” altı çiziliyor.
‘GÜNDEM İKTİSAT OLMALI’
CHP ise yeni anayasa konusunda en başta savunduğu görüşün ardında duruyor. Türkiye’nin birincil gündeminin “yeni anayasa” değil, “ekonomi olduğuna” dikkat çekilirken, “Türkiye’de yeni anayasa üzere bir sorun yok. Mevcut anayasaya uyulmama üzere bir sorun var. Mevcut anayasaya uyulmazken yeni anayasa yapmanın bir manası yok. Evvel mevcut anayasaya uyulsun” değerlendirmeleri yapılıyor. YETERLİ Parti’nin de yeni anayasa konusunda “CHP ile misal görüşü savunduğu” tabir ediliyor. DÜZGÜN Parti’de de “Türkiye’nin asıl gündeminin yeni anayasa değil, iktisat yüklü olması gerektiğinin” altı çiziliyor. HDP’nin ise yeni anayasa çalışmalarında başta “anadilde eğitim” olmak üzere pek çok talebinin olacağı ileri sürülüyor.
UZLAŞI KURAL, İKTİDARIN VEKİL SAYISI YETMİYOR
İktidarın yeni anayasayı kabul ettirebilmesi için “uzlaşı” koşul. AKP’nin TBMM’de 266, MHP’nin ise 50 milletvekili bunuluyor. Anayasanın referanduma (halkoyuna) sunulması için TBMM’de en az 360 milletvekilinin, direkt kabul edilebilmesi için de 400 milletvekilinin “evet” oyu gerekiyor. Her iki partinin toplam milletvekili sayısı ise 316. Bu durumda muhalefetin de takviye vermesi gerekiyor. Fakat TBMM’de “çok parçalı” muhalefet ile birlikte yeni anayasanın kabul edilmesi bugünkü durum prestijiyle “zor görünüyor.”
