Mahfi Eğilmez’den Türkiye-Çin karşılaştırması: Merkez bankaları ne yapıyor?

Eski Hazine Müsteşarı, müellif ve akademisyen Dr. Mahfi Eğilmez, dünyanın en büyük ülkelerinden Çin ile Türkiye’nin merkez bankalarının siyaset faizi kararlarını karşılaştırdı. Mahfi Eğilmez ayrıyeten ülkedeki enflasyonun merkez bankalarının faiz siyasetlerini nasıl etkilediğini de örneklerle anlattı. Eğilmez, dünyanın üstün gücü Çin’deki ekonomik aktivitelere dair de bilgi verdi.

Eski Hazine Müsteşarı, müellif ve akademisyen Dr. Mahfi Eğilmez, Çin’deki ekonomik datalar ve merkez bankasının faiz siyasetine dair ferdî blogunda yazı kaleme aldı.

Eğilmez, yazısında son çeyrek yüzyıla damgasını vuran Çin’in Covid-19 salgınıyla meşakkate girdiğini, ekonomik aktivitede ivme kaybı başladığını, bunun Çin’in alışılmış yüksek büyüme suratının düşmesine (aşağıdaki grafik) yol açtığını kaydetti. 

İŞSİZLİK ORANLARINDA ARTIŞ

Mahfi Eğilmez, ekonomik performanstaki düşüşün Çin’in alışılmış düşük işsizlik oranlarının da yavaş yavaş yükselmesine yol açtığını lisana getirdi.

KAMU BÜTÇESİ AÇIKLARI ARTMAYA BAŞLADI

Ünlü ekonomist, devletin ekonomik performanstaki düşüşü önleyebilmek için alt yapı yatırımlarına ve tüketim harcamalarına takviye olacak faaliyetlerini artırdığı için kamu bütçesi açıklarının artmaya başladığını tabir etti.

KAMU BÖLÜMÜNDE BORÇLANMA

“Kamu bütçesinde giderek artan açıklar Çin’de kamu kısmının borçlanmasının da artmasına yol açmış bulunuyor. Grafik bu artışı gösteriyor” diyen Eğilmez aşağıdaki grafiği de işaret etti:

Eğilmez, bütçe açıklarında ortaya çıkan artışların olağan şartlarda enflasyonda süratli yükselişe yol açacağını lakin buna karşılık Çin’de enflasyon yükselme eğilimine girmediğini bildirdi. 

”ENFLASYONUN ARTMAMASININ İKİ NEDENİ VAR”

Eğilmez “Enflasyonun artmamasının iki nedeni var” diyerek şunları sıraladı: Birincisi üstte değindiğimiz iktisattaki sakinlik ikincisi de Çin’in cari fazla vermeye devam etmesi. Çin, bu sakinlikten çıkabilmek için enflasyonun düşüklüğünden de yararlanarak peş peşe faiz indirimi yapıyor.”

TÜRKİYE İLE KARŞILAŞTIRMA 

Mahfi Eğilmez yazısında merkez bankalarını karşılaştırarark Türkiye’ye ait şunları söyledi:

“Merkez bankaları ikiye ayrılmış görünüyor: Enflasyon kaygısı düşük, büyüme telaşı yüksek olan ülkelerin (ABD, Euro Bölgesi ve İngiltere) merkez bankaları faizi düşürüyor buna karşılık enflasyon telaşı yüksek ekonomilerde (Rusya ve Brezilya) merkez bankaları faizi yükseltiyor. Enflasyonu yüksek birebir vakitte büyüme kaygısı de olan ekonomilerde ise (Türkiye ve Arjantin) merkez bankaları faize dokunmuyor. Çin Merkez Bankası PboC, iktisattaki sakinliğin büyümesi telaşıyla birinci kümede yer alan merkez bankaları üzere faizi düşürmeye devam ediyor.”