Yaşam
Karadelik jetleri cihanı şekillendiriyor: Samanyolu’ndan 140 kat daha büyük!
Bilim insanları, 23 milyon ışık yılı uzunluğundaki devasa karadelik jetlerini gözlemleyerek cihanın büyük yapısı üzerindeki tesirlerini araştırıyor. Bu yeni keşif, karadeliklerin sırf galaksilerle hudutlu kalmayıp, kozmik ağın oluşumunda kıymetli bir rol oynayabileceğini gösteriyor.
CNN Science’in haberine nazaran, astronomlar, Dünya’dan 7.5 milyar ışık yılı uzaklıktaki muhteşem kütleli bir karadelikten fışkıran devasa jetleri gözlemleyerek bugüne kadar bilinen en büyük karadelik jet sistemini keşfettiler. “Porphyrion” olarak isimlendirilen bu dev yapı, 23 milyon ışık yılı uzunluğa sahip ve karadelik jetlerinin ne kadar büyük olabileceğine dair bildiklerimizi değiştirdi. Bu keşif, karadeliklerin yalnızca galaksileri değil, kainatın büyük yapısını nasıl etkilediğine dair yeni sorular doğuruyor.
KARADELİK JETLERİNİN DEVASA BOYUTU
Süper kütleli karadeliklerin etrafında biriken husus, içe yanlışsız çekilirken bir kısmı iki jet halinde dışarıya fışkırır. Fakat bu yeni keşfedilen jetler, 23 milyon ışık yılı uzunluğunda olup, bilinen en büyük karadelik jet sistemlerinden biridir. Bu dev jetlerin gücü, milyarlarca Güneş’in yaydığı güce muadildir ve karadeliğin etrafındaki uzayı dramatik bir biçimde etkileyebilir.
EVRENDEKİ EN BÜYÜK YAPILARDAN BİRİ: PORPHYRION
Bu mega yapı, araştırmacılar tarafından Yunan mitolojisindeki dev Porphyrion’un ismiyle anılıyor. LOFAR radyo teleskopu ile yapılan müşahedeler sonucunda keşfedilen Porphyrion, 140 Samanyolu Galaksisi genişliğinde bir alana yayılıyor. Jetler, galaksiler ortası uzayda yer alan maddeyi ısıtarak etrafındaki alanı etkileyebilecek güce sahip.
KOZMİK AĞ VE KARADELİK JETLERİ
Karadelik jetleri, kozmostaki unsur akışını ve galaksiler ortasındaki manyetik alanları etkileyebilecek boyutlara sahip olabilir. LOFAR teleskopuyla yapılan müşahedeler, bu jetlerin galaksiler ortası plazmayı milyonlarca derece ısıtarak, cihanın erken periyotlarında galaksi oluşumunu yavaşlatmış olabileceğini gösteriyor. Bu yeni keşif, cihanın yapısını ve kozmik ağın nasıl oluştuğunu anlamamızda kilit rol oynayabilir.
