Dünya

Deniz Berktay ile Kuzeyden Notlar: Ukrayna’ya Batı’dan darbe

Cumhurbaşkanı Zelenski, bu hafta ikna çeşidi için ABD’de. Zelenski, Lider Biden ve adaylar Kamala Harris ve Donald Trump’la görüşecek. Kimi vakit “Zafer Planı”, kimi vakitse “Barış Planı” denen planı, birinci olarak Biden’a, sonra da ABD Kongre üyelerine sunacak ve Ukrayna’ya daha fazla silah ve uzun menzilli füzelerin kullanımı için onay almaya çalışacak.

Yayınlanma

@

Rusya’ya mümkün olan en ağır hasarı indirerek barış müzakereleri öncesinde en uygun sonucu almaya çalışıyor. Lakin Batı’dan savaşın daha da uzayacağı istikametinde iletiler geliyor. İngiltere’de iktidarın değişmesinin dış siyasette önemli bir değişiklik getirmediğini, Personel Partili hükümetin açıklamalarında görüyoruz. İngiliz Dışişleri Bakanı David Lammy, İşçi Partisi kongresinde yaptığı konuşmada, savaşın 2026’da da süreceğinin öngörüldüğünü söz etti. Bu savaşın kısa müddette sona erdirilme imkanı varken İngiltere buna mani olmuş, dönemin İngiliz Dışişleri Bakanı Liz Truss, Putin’e imajını koruyarak geri çekilme imkânı tanımayacaklarını söylemiş, sonuçta savaş bu türlü bir çıkmaza girmişti.

Uzun menzilli füzelerin kullanımı konusunda da İngiltere, ABD idaresini ikna etmeye çalışıyor. Lakin Batı’dan Ukrayna’ya savaşı sürdürmesi sinyalleri gelirken tekrar Batı’dan birileri, Ukrayna idaresine hiç beklemediği mahzurları çıkartıyor. Bunlardan en değerlisi, Polonya. Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, Kiev’de yaptığı konuşmada, Kırım’ın Ukrayna için kıymetli olmasına karşılık Putin idaresi için de kıymet taşıdığını söyleyerek orta tahlil önerdi. Polonyalı bakan, Kırım’ın 10 yıl müddetle Birleşmiş Milletler kontrolüne verilmesini, 10 yıl sonra da yarımadanın kime ilişkin olacağı konusunda referandum yapılmasını öneriyor. Memleketler arası kamuoyunda Kırım, Ukrayna toprağı olarak kabul edilirken artık daima “Ukrayna’nın Batı dünyasındaki avukatı” olarak isimlendirilen Polonya’dan, Ukrayna’nın buradaki egemenliğini tartışmaya açacak bir teklifin gelmesi Kiev’de soğuk duş tesiri yarattı.

Asıl soğuk duş tesiri, Polonya’nın Ukrayna’ya soykırım suçlamasıyla yaşandı. Problem şu: İkinci Dünya Savaşı’nda Batı Ukrayna’da kurulan ve bir tarafta Sovyet kuvvetlerine, öbür taraftaysa Polonyalı gerillalara karşı çarpışmış olan Ukrayna İsyancı Ordusu ve bu örgütün kurucusu Stepan Bandera’yı duymuşsunuzdur. Ukrayna’da son 10 yıldır ulusal kahraman ilan edilen lakin Rus yetkililerinse Nazilerle özdeşleştirdikleri bireyler. 2014 ihtilali öncesinde bu örgüt, daha çok Batı Ukrayna’dakilerin kahraman olarak gördüğü bir örgüttü. Bu örgüte ve Bandera’ya açıktan övgüler yağdırmak, ülkenin birden fazla bölgelerinde reaksiyona neden olabiliyordu. Ukrayna’daki 2014 ihtilali, istikrarları değiştirdi. Bir de bu savaşla birlikte Bandera’yı eleştirmek neredeyse Rus yanlılığıyla özdeşleştirildi. Ancak artık Bandera ve onun örgütüne en sert suçlamaları, Rusya’yla çatışmalarda Ukrayna’ya takviye olmuş, hatta Ukrayna’yı bu hususta teşvik etmiş olan Polonya’dan geliyor. Polonya idaresi, bu örgütün Polonyalılara soykırım yaptığını söylüyor ve Ukrayna’yı bu durumu kabul etmeye çağırıyor. Dahası Ukrayna’yla alakalarda çok daha ölçülü çizgi izleyen Başbakan Donald Tusk bile “Ukrayna’nın birtakım tarihi gerçekleri kabul etmeden AB’ye üye olamayacağını” ilan etti.

Ukrayna’daki milliyetçi çevreler, bu çıkışlar karşısında “Bizim bir düşman daha kazanma lüksümüz yok” diyerek, “Tarihi tarihçilere bırakalım” demeye başladılar. Ama iki ülke bağlantıları gerginliğini koruyor. Ukrayna bir sefer daha iki ateş ortasında kalmanın kahrını yaşıyor.

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Exit mobile version