İstanbul‘da yaşanan 6,2 büyüklüğündeki deprem, Marmara bölgesindeki büyük deprem riski gerçeğini bir kez daha gözler önüne serdi. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Nusret Suna, yaptığı çarpıcı açıklamada, Marmara’nın yüzde 93’ünün deprem tehdidi altında olduğunu belirterek, ülke genelindeki yapı stokunun büyük oranda güvensiz olduğunu vurguladı. Uzmanlara göre, artık “nerede ve ne zaman” değil, “nasıl hazırlıklı oluruz” sorusu gündemde olmalı.
Beton Kalitesi Hayat Kurtarır
Atatürk Üniversitesi’nde düzenlenen 11. Ulusal Beton Kongresi’nde konuşan Nusret Suna, hazır betonun yapı güvenliği açısından kritik öneme sahip olduğunu ifade etti. “Nitelikli beton, yaşanacak olası büyük depremlerde can kaybını en aza indirmenin temelidir,” diyen Suna, İzmir ve Elazığ depremleri gibi örneklerin hâlâ yeterince ders alınmadığını gösterdiğini belirtti.
Geçmişteki acı tecrübeler, beton kalitesinin sadece teknik bir mesele değil, doğrudan insan hayatıyla bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor. Ancak buna rağmen yapı üretim süreçlerinde hâlâ kalite güvence sistemleri eksik ve denetimsiz bir şekilde ilerliyor.
Yapı Stokuna Yeni Riskler Eklenmemeli
Mevcut yapı stoğunun büyük bölümünün depreme dirençsiz olduğu açıkça biliniyor. Uzmanlara göre, mevcut riskli yapılar hızla iyileştirilmeliyken, aynı zamanda yeni yapılan binaların da risk oluşturmaması büyük önem taşıyor.
Hazır betonun yaygın ve doğru kullanımı, yeni yapıların daha sağlam ve uzun ömürlü olmasını sağlasa da denetim süreçlerinin yetersizliği inşaat kalitesini olumsuz etkiliyor. “Depreme dayanıklı kentler inşa etmenin ilk adımı, yapı üretiminde kaliteyi öncelikli kılmaktır,” diyen Suna, bilinçsiz yapılan her yapının potansiyel bir felakete davetiye çıkardığını dile getirdi.
Adalet ve Bilim El Ele Gitmeli
Kahramanmaraş depremleri sonrası açılan davalar ve yürütülen yargı süreçleri de yapı güvenliği tartışmalarında önemli bir yer tutuyor. Suna, “Yıkımın sorumluları adil biçimde yargılanmalı, ancak tüm suçu birkaç meslek grubuna yüklemek doğru değildir,” diyerek adaletin yanı sıra bilimselliğin de göz önünde bulundurulması gerektiğini savundu.
Özellikle karot analizlerinin, yıkılmış binalardan alındığında ne kadar sağlıklı sonuçlar vereceği tartışmalı. Bu verilerin bilimsel olarak geçersiz olabileceğini belirten Suna, bilirkişi raporlarının daha şeffaf ve tutarlı olması gerektiğini ifade etti.
Uzmanlardan Net Çağrı: İstanbul Hazır Değil
Toplamda 2 gün sürecek olan kongre kapsamında 71 bilimsel bildiri sunulacak ve 21 oturum gerçekleştirilecek. Türkiye’nin depremselliği artık inkar edilemez bir gerçek olarak karşımızda dururken, uzmanlar, toplumun ve yerel yönetimlerin bu gerçekle yüzleşerek harekete geçmesi gerektiğini söylüyor.
Yalnızca İstanbul değil, tüm Marmara’nın yapı envanteri gözden geçirilmeli. Deprem gerçeğiyle yaşamak zorunda olan bir ülke olarak, riskli yapıların dönüşümü, beton kalitesinin artırılması ve bilimsel yaklaşımların önceliklendirilmesi artık bir tercih değil, zorunluluk.
