2 Nisan 2025 tarihinde gerçekleştirilen tüketim boykotu, sadece siyasi değil ekonomik etkileriyle de Türkiye gündeminin en çok konuşulan başlıklarından biri oldu. Ekonomist İris Cibre, Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine dayandırdığı analizinde, o gün yapılan kartlı harcamaların belirgin şekilde azaldığını belirtti. Cibre’ye göre, 2 Nisan’da Türkiye genelinde yapılan harcama, önceki aylara kıyasla yarı yarıya düştü.
Boykot Çağrısı Sosyal Medyada Geniş Yankı Uyandırdı
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından başlayan protesto dalgası, 2 Nisan’da ekonomik boykot çağrısıyla yeni bir aşamaya geçti. CHP Genel Başkanı Özgür Özel, sosyal medya üzerinden çağrıyı desteklediğini açıklayarak, “Gençlerin başlattığı tüketim boykotunu gönülden destekliyorum. Herkesi tüketimden gelen gücünü göstermeye davet ediyorum” dedi.
Sadece bireyler değil, birçok işletme de boykota destek verdi. İstanbul başta olmak üzere çeşitli kentlerde bazı kafe ve restoranlar kepenk kapattı, sosyal medyada binlerce kullanıcı alışveriş yapmadığını duyurdu.
Kartlı Harcamalar Üzerinden Çelişkili Yorumlar
Boykotun hemen ardından tüketim verileri üzerinden iki farklı yorum gündeme geldi. Bazı medya kuruluşları, 2 Nisan’da yapılan 28 milyar TL’lik kartlı harcamanın önceki güne kıyasla iki kat arttığını ve bu artışın boykotun başarısız olduğunu gösterdiğini öne sürdü. Haberlere göre, bu tutar Mart ayındaki ortalama çarşamba günlerine kıyasla da yüksekti.
Ancak bu yorumlar, ekonomik veriler ışığında tartışmalı hale geldi.
İris Cibre: “28 Milyar TL, Günlük Ortalama Harcamanın Çok Altında”
Ekonomist İris Cibre, boykot günü yapılan kartlı harcamaların önceki aylardaki ortalamaların oldukça altında olduğunu savundu. Cibre’nin açıklamasına göre:
- Ocak 2025’te günlük ortalama harcama: yaklaşık 42,6 milyar TL
- Şubat 2025’te günlük ortalama harcama: yaklaşık 44,5 milyar TL
- 2 Nisan 2025 harcaması: 28 milyar TL
Cibre, “Şubatta günlük ortalama 46,8 milyar TL, ocakta 44 milyar TL harcama yapılmıştı. Oysa 2 Nisan’da bu tutar 28 milyar TL oldu. Bu da harcamaların ciddi oranda düştüğünü gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Tüketim Düşüşü Verilerle Doğrulandı
Bankalararası Kart Merkezi’nin verileri de bu düşüşü destekliyor. Ocak ayında kartlı harcamalar toplamda 1 trilyon 321 milyar TL, Şubat ayında ise 1 trilyon 247 milyar TL olarak kaydedildi. Bu da günlük ortalamaların her iki ayda da 40 milyar TL’nin üzerinde olduğunu gösteriyor.
2 Nisan’da yapılan 28 milyar TL’lik harcama ise bu seviyenin %35’e varan bir düşüşle gerisinde kaldı. Bu tablo, sosyal medyada örgütlenen boykotun ekonomik karşılık bulduğunu ortaya koyuyor.
Boykot Katılımcılarına Soruşturma Açıldı
2 Nisan boykotuna yönelik tepkiler sadece ekonomik verilerle sınırlı kalmadı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, sosyal medyada boykot çağrısı yapan kullanıcılar hakkında “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” ve “nefret ve ayrımcılık” suçlamalarıyla soruşturma başlattığını duyurdu. Bu gelişme, ifade özgürlüğü tartışmalarını da beraberinde getirdi.
Ekonomik Etki Tartışmaları Devam Ediyor
2 Nisan’da yaşanan ekonomik hareketlilik, siyasi ve toplumsal anlamda tüketimden gelen gücün etkisini bir kez daha gündeme getirdi. İris Cibre’nin BKM verilerine dayanan analizi, bu tarz protestoların sadece sembolik değil, ölçülebilir sonuçlar doğurduğunu gösterdi.
