Avustralya’da gerçekleştirilen çarpıcı bir bilimsel araştırma, şizofreni hastalarının beyinleri üzerinde dikkat çekici bulgular ortaya koydu. Melbourne Üniversitesi’nde görev yapan bilim insanları, bu kişilerin beyinlerinin biyolojik olarak daha hızlı yaşlandığını ve bunun basit bir kan testi ile tespit edilebileceğini açıkladı. Araştırmanın merkezinde, sinir hücrelerinden salınan ve yaşlanma ile hasar durumlarında artış gösteren Nörofilament Hafif Zincir Proteini (NfL) yer aldı.
Şizofrenide Hızlı Beyin Yaşlanmasının İzleri
Uzmanların elde ettiği bulgulara göre, şizofreni hastalarında NfL seviyeleri sağlıklı bireylere kıyasla daha erken yaşlarda ve hızlı biçimde yükseliyor. Bu durum, yalnızca psikolojik değil, aynı zamanda biyolojik bir yaşlanmayı da işaret ediyor. Üstelik bu artış bipolar bozukluk hastalarında görülmedi. Dolayısıyla bu protein düzeylerindeki değişim, şizofreni ile diğer psikiyatrik hastalıklar arasında net bir ayrım yapılmasına olanak tanıyabilir.
MRI taramaları da bu verileri destekliyor. Şizofreni hastalarının beyinlerinin yapısal olarak daha hızlı çözüldüğü gözlemleniyor. Bu da beyin fonksiyonlarının zamanla daha erken bozulduğuna işaret ediyor. Gelişmiş görüntüleme teknikleriyle desteklenen bu sonuçlar, bilim dünyasında önemli bir paradigma değişimini beraberinde getirebilir.
Nörogelişimden Biyolojik Yaşlanmaya Geçiş
Geleneksel olarak, şizofreni, otizm, disleksi ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi nörogelişimsel hastalıklarla aynı grupta yer alır. Ancak bu yeni çalışma, gelişimsel bir perspektifin ötesine geçerek hastalığın yaşlanma süreciyle de güçlü bir bağ içinde olduğunu gösteriyor. Yani şizofreninin yalnızca beyin gelişimindeki aksaklıklardan değil, aynı zamanda biyolojik yaşlanmanın hızlanmasından da kaynaklandığı artık daha açık şekilde ortaya konmuş durumda.
Yaşam Tarzının Etkisi Yadsınamaz
Melbourne Üniversitesi’nden Psikiyatrist Christos Pantelis, yalnızca biyolojik faktörlerin değil, yaşam tarzı alışkanlıklarının da bu süreci etkilediğini vurguluyor. Sosyal izolasyon, egzersiz eksikliği, tütün ve madde kullanımı gibi etkenler hem beyin hem de beden sağlığını ciddi şekilde zedeliyor.
Pantelis’e göre, şizofreni hastalarının yaşam süresi genel nüfusa kıyasla 20 ila 30 yıl daha kısa. Bunun temel sebepleri arasında, kalp hastalıkları ve kanser gibi yaşa bağlı hastalıkların daha erken ortaya çıkması yer alıyor. Bu da şizofreniyi sadece bir zihinsel bozukluk değil, aynı zamanda çok boyutlu bir sağlık sorunu haline getiriyor.
Yeni Tedavi Yöntemleri İçin Umut Verici Bir Adım
Elde edilen sonuçlar, sadece tanı koymakla kalmayıp tedavi süreçlerinde de büyük değişimlerin habercisi olabilir. Kan testiyle elde edilen biyobelirteçlerin kullanımı, şizofreni hastalarının takip edilmesinde ve kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesinde devrim niteliğinde olabilir. Bu gelişme, hem bilim insanları hem de sağlık profesyonelleri için hastalığın doğasını daha iyi anlamak adına kritik bir eşik anlamına geliyor.
