Rusya, Ukrayna ile devam eden savaşta yeni bir dönemin kapısını aralayabilecek bir adım attı. Moskova yönetimi, İstanbul’da yapılan görüşmelerin ardından Ukrayna’ya sunduğu memorandumda, iki ayrı ateşkes seçeneği sundu. Bu tekliflerin detayları ve barındırdığı siyasi talepler, savaşın geleceği açısından kritik bir önem taşıyor.
İlk Teklif: Ukrayna’nın Geri Çekilmesi Şartı
Rus haber ajansı TASS’ın yayınladığı bilgiye göre, Rusya ilk teklifinde, Ukrayna ordusunun Herson, Zaporijya, Donbas ve Luhansk bölgelerinden tamamen çekilmesini şart koştu. Bu bölgeler, çatışmaların en yoğun yaşandığı alanlar olarak dikkat çekiyor.
Bu teklif, Moskova’nın bu bölgelerdeki hakimiyetini hukuki zemine oturtma çabasını ortaya koyuyor. Eğer Ukrayna bu çekilmeyi kabul ederse, Rusya ateşkesi başlatabileceğini belirtiyor. Ancak bu şart, Kiev açısından ciddi bir toprak kaybı anlamına geliyor ve diplomatik süreçte kabul edilmesi oldukça zor görünüyor.
İkinci Teklif: Askeri Yardım ve Seferberlik Yasaklansın
Rusya’nın ateşkes için sunduğu ikinci alternatifte ise doğrudan toprak talepleri yerine, Ukrayna’nın savunma mekanizmalarına sınırlama getirilmesi isteniyor. Bu teklifte yer alan bazı koşullar şöyle:
- Yabancı askeri yardımların kesilmesi
- Seferberlik faaliyetlerinin durdurulması
- Ukrayna ordusunun yeniden yapılanmasının engellenmesi
- Terhis sürecinin başlatılması
- Üçüncü ülkelerin Ukrayna’daki askeri varlıklarının sonlandırılması
Bu şartlar, Ukrayna’nın kendini savunma kapasitesini önemli ölçüde sınırlandıracağı için, Kiev açısından güvenlik kaygılarını artırabilecek nitelikte.
Nihai Çözüm Parametreleri ve Ek Talepler
Memorandumda sadece ateşkes teklifleri değil, aynı zamanda kalıcı barışa yönelik çerçeve niteliğinde maddeler de yer alıyor. “Nihai Çözümün Temel Parametreleri” başlığı altında sunulan bu maddeler arasında dikkat çeken başlıca talepler şunlardır:
- Ukrayna’nın tarafsızlık statüsünü kabul etmesi
- Askeri ittifaklara katılmaktan vazgeçmesi (özellikle NATO)
- Nükleer silah bulundurmama taahhüdü
- Ukrayna ordusunun sayıca sınırlandırılması
- Kırım, Herson, Zaporijya, Donbas ve Luhansk bölgelerinin Rus toprağı olarak tanınması
- Rusya’ya yönelik tüm yaptırımların kaldırılması
Bunların yanı sıra, sosyal ve kültürel talepler de memorandumda yer alıyor:
- Rusça konuşan nüfusun haklarının güvence altına alınması
- Ukrayna Ortodoks Kilisesi üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması
- Nazizm propagandasının yasaklanması
- Yerinden edilen ailelerin birleştirilmesi
- Doğal gaz geçişi ve ekonomik ilişkilerin yeniden başlatılması
Bu maddeler, Rusya’nın Ukrayna üzerindeki etki alanını kalıcı hale getirme niyetini açıkça ortaya koyuyor.
Ukrayna’nın Cevabı Ne Olacak?
Bu tekliflerin Ukrayna tarafından kabul edilip edilmeyeceği, hem savaştaki gidişatı hem de uluslararası dengeleri önemli ölçüde değiştirebilir. Kiev yönetiminin bu talepler karşısında nasıl bir strateji izleyeceği ise henüz netlik kazanmış değil. Ancak görünen o ki, her iki taraf da savaşın bedelinin farkında ve çözüm için diplomatik yolları zorlamaya devam edecek.
