Türkiye’nin makine ihracatı, 2024 yılının ilk çeyreğinde beklentilerin altında kalarak 6,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) verilerine göre, bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre %4,1 oranında azalma anlamına geliyor. Üstelik miktar bazında düşüş oranı %7,7 seviyesine ulaştı. Bu veriler, sektörün küresel gelişmelerden ne denli etkilendiğini bir kez daha gözler önüne serdi.
Avrupa Pazarı Umut Verdi, ABD Pazarı Zayıf Kaldı
Her ne kadar genel ihracatta düşüş yaşansa da, bazı ülkelerle olan ticari ilişkiler umut verici seyrini korudu. Almanya’ya yapılan ihracat 753 milyon dolar olurken, ABD’ye yapılan ihracat ise 400 milyon dolar olarak kaydedildi. Özellikle İtalya, Birleşik Krallık, İspanya ve Romanya gibi Avrupa ülkeleriyle olan ticarette dikkat çekici artışlar yaşandı. Bu ülkelerdeki ihracat artış oranları %9,2 ile %31,2 arasında değişti.
Sektörel Dağılım: Artışlar ve Düşüşler
İlk çeyrekte tekstil ve konfeksiyon makineleri ihracatı 29 milyon dolar artış gösterdi. Buna karşılık, inşaat ve madencilik makinelerinde 120 milyon dolarlık, yıkama ve kurutma makinelerinde ise 47 milyon dolarlık düşüş yaşandı. Tüm bu dalgalanmalara rağmen, en çok ihracat artışı içten yanmalı motor ve aksamlarında görüldü.
Mart Ayında İhracat 2,3 Milyar Doları Aştı
Yılın ilk çeyreğinin son ayı olan Mart’ta makine ihracatı 2,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam, aylık bazda toparlanma sinyalleri verse de, genel trendin kırılması için daha kapsamlı politikaların devreye alınması gerekiyor.
Küresel Ticaret Savaşları ve Türkiye’nin Konumu
Makine İhracatçıları Birliği Başkanı Kutlu Karavelioğlu, ABD’nin uygulamaya koyduğu tarifelere dikkat çekti. ABD’nin yılda 530 milyar dolarlık makine ithalatı yaptığı ve 280 milyar dolar açık verdiği bir ortamda, bu tür önlemlerin sürpriz olmadığını ifade etti. Çin’in dünya makine imalatındaki payının %35, Uzak Doğu’nun ise %53 seviyesinde olduğunu belirten Karavelioğlu, bu dengesizliğin ABD’yi agresif adımlar atmaya zorladığını vurguladı.
Türkiye İçin Stratejik Fırsatlar
Karavelioğlu’na göre, Türkiye’nin bu kaotik ortamı bir avantaja çevirmesi mümkün. Ancak bunun için öncelikli olarak yatırım ve üretim ortamının dış tehditlerden korunması gerekiyor. Ayrıca, Avrupa Birliği’nin stratejik hamlelerini yakından takip etmenin ve adil ticaret çerçevesinde iş birliklerini artırmanın önemli olduğu ifade edildi.
Yatırım Teşvikleri Gözden Geçirilmeli
Son 12 aylık süreçte makine ithalatı %5 oranında geriledi. Ancak yerli üreticiler için tehdit oluşturan uygulamalar devam ediyor. Yatırım teşvik belgesiyle ithal edilen makinelere sağlanan vergi muafiyeti, yerli imalatçılar açısından ciddi bir haksız rekabet ortamı oluşturuyor. Yeni yatırım teşvik sistemi kapsamında, yerli makinelerin önceliklendirileceği tedbirlerin uygulanması artık bir zorunluluk haline gelmiş durumda.
