İhracatta Yeni Gözde: Lavaş Ekmeği
Son yıllarda Türk gıda firmaları, artan yurt dışı talepler doğrultusunda lavaş (tortilla) ekmek üretimine yönelerek küresel pazarda büyük bir atılım gerçekleştirdi. 2023 yılında 107 milyon dolarlık ihracat rakamına ulaşan sektör, başta Orta Doğu, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere pek çok ülkeye ürün göndererek dikkat çekici bir büyüme sergiliyor.
Dev Markalar Üretim Sırasına Girdi
Artan global taleple birlikte Türkiye’nin dev un firmaları, lavaş üretimi için peş peşe yatırım kararı alarak sektöre giriş yaptı. İstanbul İhracatçı Birlikleri verilerine göre, 2024’ün ilk üç ayında ihracat geçen yılın aynı dönemine göre %33,6 artarak 34,6 milyon dolara yükseldi. Özellikle Almanya, Irak ve ABD bu dönemde en çok ihracat yapılan ülkeler arasında öne çıktı.
Uzun Raf Ömrü Ticareti Güçlendiriyor
Lavaş ekmeğinin raf ömrünün 6 aya kadar çıkması ve oda sıcaklığında muhafaza edilebilmesi, ürünün dünya genelinde daha fazla tercih edilmesini sağladı. Gıda sektöründe faaliyet gösteren Global24’ün kurucusu Remzi Tosun, “Lavaşın her yıl daha fazla talep gördüğünü ve üreticilerin kapasitesinin talepleri karşılamaya yetmediğini” ifade ediyor. Balkan ülkelerine zincir restoranlar ve marketler aracılığıyla özel markalı (private label) ürün gönderen firmaların sayısı da hızla artıyor.
Endüstriyel Üretim, Erişilebilir Fiyatlar
Tosun, lavaş üretiminin büyük sermaye gerektirmediğini ve otomatik makinelerle verimli bir şekilde üretilebildiğini belirtiyor. Özellikle un sektörünün bu alana yönelmesiyle birlikte hem üretim hem de ambalaj sistemleri yerlileşti. Önceden ithal makinelerle yapılan üretim, artık Türk mühendisliğiyle geliştirilen makinelerle gerçekleşiyor. Bu da üretim maliyetlerini düşürürken, ihracat fırsatlarını da artırıyor.
Ev Tüketiminde de Hızlı Büyüme Var
Eskiden sadece otel, restoran ve kafe (HORECA) sektörüne yönelik olan lavaş ekmeği, artık ev mutfaklarında da yaygın şekilde kullanılıyor. Zincir marketlerde 6’lı, 8’li ve 10’lu paketlerle satışa sunulan ürünler, özellikle 25 santimetrelik ev tipi tüketimde yoğun talep görüyor. Türkiye iç pazarında bile raflarda 6-7 farklı marka lavaş yer alıyor.
Almanya Başta Olmak Üzere 5 Ülke Öne Çıkıyor
İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Kazım Taycı’ya göre, Türkiye’nin 2024 yılı lavaş ihracatında ilk beş ülke Almanya, ABD, Irak, Rusya ve Hollanda oldu. Taycı, Türkiye’nin hem uygun fiyatlı hem de yüksek kaliteli üretimi sayesinde bu ülkelerde öne çıktığını vurguluyor. Modern tesislerde yapılan üretimle birlikte hem hijyen hem de geleneksel tat korunuyor.
Yeni Pazarlara Açılmak İçin Fuarlara Katılım Artıyor
Firmalar, yeni pazarlar keşfetmek amacıyla uluslararası gıda fuarlarına yoğun şekilde katılım sağlıyor. Türkiye’nin sahip olduğu un üretim altyapısı, lavaş ekmeği üretiminde hem maliyet avantajı hem de kalite üstünlüğü sağlıyor. Bu avantajlarla donanmış firmalar, global rekabette bir adım öne çıkıyor.
Ambalaj Sektöründe de Canlanma Yaşanıyor
Lavaş ekmek sektöründe yaşanan büyüme, ambalaj üreticilerini de harekete geçirdi. Artan talebe paralel olarak ambalaj makineleri üretimi de Türkiye’de yapılmaya başlandı. Yerli makineleşme sayesinde daha fazla firma üretim zincirine dahil oldu. Ambalajcılar, “Un üreticileri de ihracat olanağını fark ederek bu alana yatırım yapmaya başladı” şeklinde açıklamalarda bulundu.
