Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından hazırlanan kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik ikincil düzenlemeler, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yeni düzenlemeler kapsamında, Türkiye’de faaliyet gösterecek platformlar için asgari sermaye şartı ve güvenlik altyapısı gibi kritik kurallar belirlendi.
Kripto Platformlarına Sermaye Şartı
Yeni düzenlemelere göre, kripto varlık hizmet sağlayıcıları için kuruluş sermayesi en az 150 milyon TL olacak. Saklama hizmeti sunan kuruluşlar ise en az 500 milyon TL sermaye ile faaliyet gösterecek. Ayrıca, platformların anonim şirket statüsünde kurulması zorunlu hale getirildi.
SPK, platformların özsermayelerinin likit rezerv yükümlülüğünden düşük olamayacağını vurguladı. Para transferleri yalnızca müşterilerin kendi banka hesapları üzerinden yapılacak ve nakit teslim alımı ya da ödemesi yasak olacak. Platformların banka dışı para transferi yapmasına izin verilmeyecek.
Müşteri Varlıkları İçin Likit Rezerv Zorunluluğu
Yeni düzenlemeler çerçevesinde, platformların müşterilere ait varlıklarının yüzde 3’ü kadar likit rezerv bulundurması gerekecek. SPK, likit rezerv hesaplamalarında dikkate alınacak varlık türleri ve katsayıları belirleme yetkisini elinde tutacak.
Platformların müşteri nakitlerini bankalarda, ayrı hesaplarda tutması şart koşuldu. Müşteriler, hesaplarındaki nakit bakiyelerini en geç 1 iş günü içerisinde çekebilecek.
Kaldıraçlı İşlem Yasaklandı
SPK düzenlemeleri, kripto varlık platformlarında kaldıraçlı işlemlere izin verilmeyeceğini net bir şekilde ortaya koydu. Türev araç sözleşmeleri, kredili alım-satım, açığa satış ve ödünç işlemleri de yasak kapsamına alındı. Böylece yatırımcıların aşırı risk almasının önüne geçilmesi hedefleniyor.
Kripto Varlık Saklama Kuralları Güncellendi
Yeni düzenlemeye göre, kripto varlık hizmet sağlayıcıları, müşterilerine ait varlıkları bir veya birden fazla cüzdanda saklayabilecek. Ancak sermaye yeterliliği kurallarına uygun şekilde hareket edilmesi zorunlu olacak.
Bunun yanı sıra, belirli bir varlığın cari değeri, platformun toplam portföyü içinde %20’yi aşamayacak. Son bir yıl içinde listelenen varlıklar ve toplam piyasa değeri 5 milyar doların altında olan kripto varlıklar için ise bu oran %10 olarak belirlendi.
Müşterilere Zorunlu Bildirim Şartı
Platformlar, müşteri işlemlerini aksatabilecek teknik sorunlar yaşandığında, kullanıcılarına yazılı veya elektronik ortamda bildirim yapmak zorunda olacak. Yapılan bildirimlerin kanıtlanabilir olması, platformların yükümlülüğü olarak belirlendi.
Kripto Platformları İçin Kurtarma Planı Şartı
SPK, kripto varlık kayıplarını önlemek amacıyla platformların ‘kurtarma planı’ oluşturmasını zorunlu kıldı. Platformlar, risk senaryoları oluşturarak bu risklere karşı önleyici tedbirler alacak. Yönetim kurulları, kurtarma planlarını yıllık olarak veya gerekli görüldüğünde gözden geçirmekle yükümlü olacak.
Kripto Şirketlerinde Yönetim Şartları
Tebliğe göre, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yönetim kurulları en az 3 üyeden oluşacak. Yöneticilerin ve personelin en az 4 yıllık lisans eğitimi almış olması zorunlu olacak. Ancak, operasyon personeli ve bilgi teknolojileri alanında çalışanlar için ön lisans diploması yeterli sayılacak.
Yurt Dışındaki Platformlar İçin Yeni Kriterler
Türkiye’de ikamet eden kullanıcıların, yurt dışındaki kripto varlık hizmet sağlayıcılarından kendi inisiyatifleriyle hizmet almaları yeni düzenleme kapsamında değerlendirilmeyecek. Ancak, yurt dışı platformlarının Türkiye’de reklam, tanıtım veya pazarlama faaliyetleri yürütmeleri durumunda bu faaliyetler, Türkiye’deki düzenlemelere tabi olacak.
Sonuç
SPK’nın yeni düzenlemeleri, Türkiye’de kripto varlık piyasasında daha güvenli ve şeffaf bir yapı oluşturmayı hedefliyor. Sermaye gerekliliklerinden güvenlik standartlarına, müşteri fonlarının korunmasından kaldıraçlı işlemlerin yasaklanmasına kadar birçok alanda sıkı tedbirler getirilerek, yatırımcıların korunması amaçlanıyor.
