Donald Trump, ABD dış politikasını ve küresel ticaret düzenini altüst edecek yeni gümrük tarifeleri ile bir kez daha uluslararası gündemi sarstı. Trump’ın açıklamaları, yalnızca ABD’nin ithalat politikasında değil, dünya genelindeki ekonomik dengelerde de büyük değişimlerin sinyalini verdi. İşte Trump’ın yeni tarife rejimine dair beş önemli çıkarım:
1. Şirketler ‘Özgürleşme’nin’ Bedelinden Endişeli
Trump, küresel tarifeleri tanıtırken bunu ABD halkı için “özgürleşme” olarak lanse etti. Ancak şirketler, bu hamlenin gerçek anlamda ne getireceğinden endişe duyuyor. ABD Ticaret Odası’ndan Neil Bradley, uygulamanın vergi artışı gibi etki yaratacağını ve tüketici fiyatlarını yükselteceğini belirtti:
“Her sektörden duyduğumuz şey şu: Bu geniş çaplı tarifeler, ABD tüketicileri için fiyatları artıracak ve ekonomiye zarar verecek.”
2. Asıl Hedef Çin mi?
Yeni tarifeler, Çin’den yapılan ithalata yönelik toplam vergiyi %50’nin üzerine çıkardı. Ancak etki yalnızca Çin’le sınırlı değil. Kamboçya, Laos, Myanmar, Endonezya gibi Güneydoğu Asya ülkeleri de ağır darbe aldı.
ISEAS-Yusof Ishak Enstitüsü’nden Dr. Siwage Dharma Negara, uygulamanın aslında Çin’in bu ülkelerdeki yatırımlarını hedeflediğini savundu:
“Trump yönetimi, bu ülkelerin ürünlerine tarife uygulayarak Çin yatırımlarına darbe indirmeyi planlıyor. Ancak asıl zararı görecek olanlar bu ülkelerin ekonomileri olacak.”
3. Kanada ve Meksika Muaf Ama Rahat Değil
Kanada ve Meksika, son tarife kararlarının dışında tutulsa da daha önceki tarifeler hâlâ yürürlükte. Kanada Başbakanı Mark Carney, yeni açıklamaların ardından ülkesine uygulanan %25’lik çelik, alüminyum ve otomobil tarifelerine dikkat çekti:
“Trump, ikili ilişkilerde bazı yapıları korudu ama duyurduğu küresel tarifeler, uluslararası ticaret sistemini temelden değiştiriyor.”
Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum ise “misilleme yapmayacaklarını” ancak bir “kapsamlı program” açıklayacaklarını söyledi.
4. Büyük Bir Kumardan Farkı Yok
Trump, tarifelerin yaratacağı kaosa hazırlıklı olduğunu açıkça belirtiyor:
“Yaptığımız şey çok büyük, bu yüzden bir geçiş dönemi olacak.”
5 Nisan’da yürürlüğe girecek tarifeler, dünya genelindeki ülkelerin kısa sürede nasıl bir strateji belirleyeceğini test edecek. Kimi ülke Trump’la pazarlık masasına oturabilirken, kimileri misilleme kararı alabilir. Ancak her durumda küresel belirsizlik kaçınılmaz görünüyor.
5. Hiçbir Yer Güvende Değil
Trump’ın tarifeleri, Avustralya’nın en izole bölgelerine kadar uzanıyor. Örneğin, yalnızca yaban hayatı barındıran Heard ve McDonald Adaları için %10, Norfolk Adası için ise %29 oranında tarife uygulanıyor.
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, duruma tepkisini şöyle dile getirdi:
“Norfolk Adası’nın ABD’ye ticari rakip olduğunu düşünmek zor. Bu örnek, yeryüzünde hiçbir yerin güvende olmadığını gözler önüne seriyor.”
