Ramazan ayının başlamasıyla birlikte kırmızı et fiyatları rekor seviyelere ulaştı. Dana karkas etin kilosu sadece 10 gün içinde 430 TL’den 480 TL’ye yükseldi. Fiyatlardaki bu hızlı artış, hem tüketiciyi hem de kasap esnafını ciddi şekilde etkiliyor.
Karkas Ette Ani Yükseliş: Bölge Farkı 20 TL’yi Buldu
Ulusal Kırmızı Et Konseyi verilerine göre, ülke genelinde karkas et fiyatlarında 20 TL’ye varan farklar oluştu. İstanbul Perakendeci Kasaplar Esnaf Odası Başkanı Aydın Tüfekçi, özellikle sosyal medyada yayılan “hayvan kestirmeyin” çağrılarının piyasayı etkilediğini belirtti.
Ayrıca Marmara Bölgesi’nde kıvırcık kuzunun karkas fiyatı 655 TL’yi, kıyma fiyatı ise 750–900 TL aralığını gördü.
Fiyat Manipülasyonu İddialarına Karşı Denetim Başladı
Tüfekçi, bazı kişi ve firmaların kasıtlı olarak yüksek fiyatlı alımlar yaparak piyasadaki arz-talep dengesini bozduğunu öne sürdü. Bu gelişmeler üzerine Ticaret Bakanlığı, Kırşehir ve Afyon başta olmak üzere 8 ilde 20 tesiste denetime başladı.
Aynı zamanda, Brezilya ve Uruguay’dan gelen toplam 39 bin büyükbaş hayvan taşıyan gemilerin yolda olduğu açıklandı.
Kasaplar Müşteri Kaybediyor: Satışlar Yüzde 50 Düştü
Artan fiyatlar yalnızca tüketiciyi değil, kasapları da mağdur ediyor. Aydın Tüfekçi, “Müşteri kasaba gelip fiyat soruyor, sonra hiçbir şey almadan çıkıyor” diyerek durumu özetledi.
Et ve Süt Kurumu’nun bazı zincir marketlerde eti 399 TL’den satması, kasapların rekabet şansını düşürüyor.
Tüfekçi, “Yılbaşından bu yana satışlar yüzde 50’nin üzerinde düştü. İstanbul’da Şubat ayında 28 kasap kapandı, sadece 4 yeni dükkân açıldı” ifadelerini kullandı.
Kâr Marjı Sıfırlandı, Maliyet Yüzde 60’a Dayandı
Kasaplar artık kâr marjı olmadan satış yapıyor. Gider kalemleri arasında kira, personel maaşı, kemik firesi ve enerji maliyetleri bulunuyor.
Bu durum, kasaplar için et satışının yüzde 55-60 oranında maliyete dayandığı anlamına geliyor.
Rekabet Kurumu Devrede: Ciroya Oranlı Cezalar Yolda
Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, sektörde fiyat belirleme ve arz kısıtlaması şüphesiyle çok sayıda şikayet aldıklarını ve geniş çaplı bir inceleme başlattıklarını duyurdu.
“Elimizde ciddi bulgular var” diyen Küle, rekabeti ihlal eden firmalara cirolarının yüzde 10’u kadar para cezası uygulanacağını açıkladı.
Küle ayrıca, 2023 yılında sektörde faaliyet gösteren büyük bir firmaya uygulanan ağır cezayı hatırlatarak, sektör oyuncularını açıkça uyardı:
“Vatandaşın sofrasını etkileyen fiyat oyunlarına müsamaha göstermeyeceğiz.”
