Türkiye’nin tarım sektöründe alarm zilleri çalıyor. Osmaniye’de tarım ekipmanı satışı yapan Mehmet Demir’in açıklamaları, kırsaldaki üreticinin ne denli zor durumda olduğunu gözler önüne serdi. Artan maliyetler, düşen kazançlar ve karşılık bulamayan destek programları, çiftçiyi üretimden uzaklaştırıyor.
Alım Gücü Dibe Vurdu
Mehmet Demir, özellikle son iki yılda çiftçilerin ekonomik olarak büyük bir çöküş yaşadığını belirtti. “Artık çiftçi bırakın traktör veya sulama sistemi almayı, gelip fiyat sormaya bile çekiniyor. Çünkü alım gücü tamamen dibe vurdu” sözleriyle durumu özetledi.
Özellikle Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sağlanan destekler bile çiftçi için yetersiz kalıyor. Bakanlığın sunduğu yüzde 50 hibeli basınçlı sulama sistemi desteğine dahi başvuru yapılmıyor.
Teşvik Programı İşlevini Yitiriyor
Demir, hibe desteğinin geçmiş yıllarda daha etkili olduğunu ifade etti. “2022 yılında 80 ila 90 başvuru dosyası hazırladık. 2023’te deprem olmasına rağmen 30-40 dosya vardı. Ama bu yıl neredeyse yok denecek kadar az” dedi.
Demir’e göre bu düşüşün temel sebebi, çiftçinin artık hibeye bile ulaşamayacak kadar gelir kaybına uğraması. Çiftçinin kar marjı azaldıkça yeni bir yatırım yapacak gücü kalmıyor.
Çiftçi Desteklere Neden Uzak?
Tarım sektöründe yaşanan bu gerileme, sadece çiftçiyi değil, tarım ekipmanı satan esnafı da etkiliyor. Demir, “Kazanç olmayınca yatırım da olmuyor. Bu da zincirleme bir şekilde bizi etkiliyor. Biz satamıyoruz, onlar alamıyor” diyerek mevcut krizi özetliyor.
Buna ek olarak, artan döviz kuru, yüksek enflasyon ve lojistik maliyetlerinin de çiftçinin üzerine yük olduğunu belirten Demir, çiftçilerin geleceğe dair umutlarını kaybettiğini vurguladı.
Yerelde Tarımın Geleceği Ne Olacak?
Çiftçilerin destek programlarından uzaklaşması, yerel tarım üretiminin sürdürülebilirliğini de tehdit ediyor. Özellikle küçük ve orta ölçekli üreticilerin ayakta kalması her geçen gün daha da zorlaşıyor.
Uzmanlar, yalnızca teşvik oranlarının artırılmasının yeterli olmayacağını, aynı zamanda hibe programlarının erişilebilirliğinin artırılması, eğitim ve rehberlik hizmetlerinin sunulması gerektiğini ifade ediyor.
Satışlar Durma Noktasında
Tarım aletleri satışı yapan esnaf da mevcut ekonomik koşullar nedeniyle satış yapamadığını söylüyor. “Eskiden sezon başında yoğun bir talep olurdu. Şimdi dükkânı sadece fiyat sormak için gelip eli boş dönen çiftçilerle açıyoruz ve kapatıyoruz” diyen Demir, bu yılki durgunluğun geçen yılları da arattığını belirtiyor.
