Türkiye’de sosyoekonomik dönüşüm, konut sektöründe önemli yapısal değişimlere yol açıyor. Artan boşanma oranları, alım gücündeki erime ve maliyet baskısı, vatandaşları daha küçük dairelere yönlendiriyor. Son 18 yılda ortalama daire büyüklüğü 127 metrekareden 96 metrekareye geriledi.
Ortalama Hane Sayısı Azaldı, Daireler Küçüldü
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, son yıllarda hane halkı büyüklüğü 4 kişiden 3 kişiye düştü. Boşanma oranlarının artışı, tek kişilik hane oranlarını yükseltirken, küçük metrekareli dairelere olan talebi artırdı.
İstanbul Gayrimenkul Değerleme (İGD) verilerine göre, sadece son 4 yılda daireler ortalama 16 metrekare küçüldü.
Apartmanlar Küçülürken Müstakil Evler Büyüyor
Bu küçülme eğilimi apartman dairelerinde görülürken, müstakil konutlarda tersine bir büyüme eğilimi yaşanıyor. Son 18 yılda müstakil evlerin ortalama büyüklüğü 43 metrekare artarak 212 metrekareye yükseldi.
Uzmanlara göre bu durum, müstakil yaşam tarzına duyulan ilgi ve gelir dağılımındaki eşitsizliği de yansıtıyor.
Dönüşümün Nedenleri: Ekonomi ve Sosyoloji
İstanbul Gayrimenkul Değerleme Kurucu Ortağı Ahmet Büyükduman, bu dönüşümün iki temel nedeni olduğunu belirtiyor:
- Sosyolojik etki: Ortalama hane halkı büyüklüğü 10 yılda 4,1’den 3,1’e geriledi. Avrupa ortalamasının (1,8) gerisinde olunsa da, Türkiye bu trende hızla yaklaşıyor.
- Stagflasyon etkisi: Artan maliyetler, büyük daire üretimini zorlaştırıyor. Küçük metrekareli dairelerle daha erişilebilir fiyatlar sunuluyor.
Küçük Daire Talebi Artıyor
Mimar Dr. Ahmet Erkutoğlu, geçmişte 3+1 altı dairelerin üretilmediğini, ancak bugün projelerin büyük bölümünün 1+1 ve 2+1 dairelerden oluştuğunu belirtti.
Günümüzde büyük projelerde daire dağılımı genellikle şu şekilde:
- %30: 1+1
- %40: 2+1
- %25: 3+1
- %5: 4+1 ve üzeri
Fiyatlar Bölgeye Göre Değişiyor
Metrekare küçülse de fiyatlar erişilebilir değil. Ortalama fiyatlar:
- 1+1 daire: 5-6 milyon TL
- 2+1 daire: 9-10 milyon TL
- 3+1 daire: 14-15 milyon TL
Ancak bu fiyatlar şehir ve semte göre farklılık gösteriyor.
Sektörde Küçülme Eğilimi Sürecek
Konut üreticileri, tüketici talebi ve ekonomik şartlar doğrultusunda daha küçük ve kompakt yaşam alanlarına odaklanmış durumda. Uzmanlar, bu trendin kısa vadede değişmeyeceğini, özellikle büyük şehirlerde küçük dairelerin standart hale gelebileceğini belirtiyor.
