Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından yayımlanan son istatistikler, Türkiye ekonomisinde çarpıcı gelişmelere işaret ediyor. 2025 yılının ilk üç ayında kurulan şirket sayısında belirgin bir azalma gözlemlenirken, kapanan şirket sayısındaki artış dikkat çekti. Aynı dönemde şirket sermayelerinde yaşanan sert düşüş ise ekonomideki kırılganlığı bir kez daha gözler önüne serdi.
Şirket Kuruluşlarında %3,6’lık Düşüş: Ekonomiye Güven Zayıflıyor
Ocak-Mart 2025 döneminde kurulan şirket sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre %3,6 azalarak 29.074’e geriledi. Bu daralma, yatırımcıların ekonomik belirsizlik karşısında daha temkinli davrandığının göstergesi olarak değerlendiriliyor. Özellikle kooperatif kuruluşlarında yaşanan %23,8’lik düşüş, toplumun ortaklı yapılar konusundaki ilgisinin azaldığını gösteriyor.
Buna karşılık, gerçek kişi ticari işletme kuruluşları %9,6 oranında artış gösterdi. Bu artış, bireysel girişimcilerin ekonomideki daralmaya rağmen kendi işini kurma isteğini koruduğunu ortaya koyuyor.
Şirket Kapanışlarında Artış, Gerçek Kişilerde Azalma Var
Kapanışlar tarafında ise tablo daha da dikkat çekici. Aynı dönemde kapanan şirket sayısı %5,6 artış gösterdi. Özellikle ticaret, imalat ve inşaat sektörlerinde faaliyet gösteren firmaların faaliyetlerine son vermesi, sektörlerdeki dalgalanmaların ne kadar derinleştiğini ortaya koyuyor.
Kapanan kooperatifler %1 artarken, gerçek kişi işletme kapanışları ise %12,3 oranında azaldı. Bu da bireysel işletmelerin büyük sermayeli yapılara göre daha dirençli olduğunu gösteriyor.
Mart Ayı Rakamları Ekonomik Sıkıntıyı Perçinliyor
Mart 2025 verileri, ekonomik güven kaybını daha da netleştiriyor. Sadece Mart ayında kurulan şirket sayısı geçen yılın aynı ayına göre %4,7 azaldı. Kooperatif kuruluşları ise %21,2 geriledi.
Ancak bu tabloya karşın, gerçek kişi ticari işletme kuruluşları %14,2 artışla pozitif yönde ayrıştı. Bu durum, bireysel girişimciliğin artan maliyet ve belirsizliğe rağmen sürdüğünü gösteriyor.
Kapanışlar Mart Ayında Şiddetlendi
Mart ayında şirket kapanışları %15,1, kooperatif kapanışları ise %2,8 arttı. Ancak dikkat çeken bir nokta var: gerçek kişi işletme kapanışları aynı dönemde %16,5 oranında azaldı. Bu da küçük ölçekli işletmelerin halen ayakta kalmaya çalıştığını gösteren önemli bir veri.
Sermaye Yapıları Çöküyor: Mart’ta %41,5 Düşüş
En çarpıcı detaylardan biri ise sermaye düzeylerinde yaşanan düşüş. Mart ayında kurulan 8.557 şirket ve kooperatifin toplam sermayesi, Şubat ayına göre tam %41,5 oranında azaldı. Bu keskin düşüş, finansmana erişim sorunlarının giderek derinleştiğini ve şirketlerin mali açıdan zayıfladığını ortaya koyuyor.
En Çok Şirket İstanbul, Ankara ve İzmir’de Kuruldu
Kurulan şirketlerin coğrafi dağılımına bakıldığında:
- %35,6’sı İstanbul’da
- %11,6’sı Ankara’da
- %6,5’i ise İzmir’de kuruldu.
Bu iller, her zamanki gibi girişimcilik merkezi olma özelliklerini sürdürüyor.
Ticaret, İnşaat ve İmalat Yine Zirvede
Sektörel bazda ise en fazla şirket:
- Ticaret sektöründe (2.605 şirket)
- İnşaat alanında (1.181 şirket)
- İmalat sektöründe (1.176 şirket) faaliyet göstermeye başladı.
Ancak bu sektörler aynı zamanda en çok şirket kapanışı yaşanan alanlar olarak da öne çıktı.
Yabancı Sermaye İlgisi Sınırlı Kaldı
Mart ayında 462 adet yabancı ortaklı şirket kurulurken:
- 256’sı Türkiye ortaklı,
- 22’si Çin,
- 17’si İranlı ortaklara ait olarak kayda geçti.
Bu şirketlerin toplam sermayesinin %80,1’i yabancı ortaklar tarafından sağlandı. Ancak genel sermaye düzeyindeki düşüş, yabancı yatırımcıların da temkinli davrandığını gösteriyor.
Konut Kooperatifleri İlk Sırada
Kurulan 182 kooperatifin büyük çoğunluğu konut yapı kooperatifi oldu (122 adet). Bunu 29 işletme kooperatifi ve 12 tarımsal kalkınma kooperatifi takip etti. Bu tablo, konut sektörüne olan toplu yatırım eğiliminin sürdüğünü ortaya koyuyor.
Ekonomik Belirsizlik Derinleşiyor: Güven Azalıyor, Risk Artıyor
Tüm bu veriler bir araya getirildiğinde, Türkiye’de yatırımcı güveninin zayıfladığı, şirketlerin sürdürülebilirlik konusunda ciddi sıkıntılar yaşadığı net biçimde görülüyor. Özellikle sermaye kaybı ve şirket kapanışlarındaki artış, ekonomik geleceğe dair riskleri büyütüyor.
