NASA astronotları Barry Williams ve Douglas Wilmore, 286 gün süren uzun uzay yolculuklarının ardından Dünya’ya döndü. SpaceX Crew Dragon kapsülünden çıktıktan sonra sedyeyle taşınan astronotlar, yerçekimine adapte olmakta zorlandı.
NASA’nın Houston’daki Johnson Uzay Merkezi’nde detaylı tıbbi kontrollerden geçecek olan astronotlarda fiziksel gerileme belirtileri şimdiden gözlemlendi. Uzmanlar, uzun süre uzayda kalmanın vücut üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekerek ciddi sağlık sorunları yaşanabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Uzay Yolculuğunun Beyin ve Görme Üzerindeki Etkileri
Mikro yerçekimi ortamı, görme ve bilişsel fonksiyonları doğrudan etkileyebiliyor. Uzayda geçirilen sürenin artmasıyla birlikte:
- Beyinde sıvı birikmesi nedeniyle gözlerde baskı oluşuyor ve Uzay Uçuşuyla İlişkili Nöro-Oküler Sendrom (SANS) adı verilen bir rahatsızlığa yol açabiliyor.
- Bazı astronotlarda görme bozuklukları kalıcı hale gelebiliyor.
- Düşük yerçekimi ortamı, beyne uygulanan baskının değişmesine neden oluyor, bu da bazı astronotlarda bilişsel gerileme ve dikkat eksikliği yaratabiliyor.
- Uzaydayken karar alma süreçlerinde yavaşlama görülebiliyor ve reaksiyon süreleri uzayabiliyor.
Kanser Riski, Kas ve Kemik Kaybı
Uzay radyasyonu, astronotların en büyük düşmanlarından biri. İyonlaştırıcı radyasyona uzun süre maruz kalmak, DNA hasarı ve kanser riskini artırıyor.
Ayrıca kas ve kemik yoğunluğu kaybı, astronotlar için önemli bir fiziksel sorun oluşturuyor:
- Düşük yerçekimi ortamında kasların yeterince çalışmaması, zamanla kas atrofisine (erimesine) neden oluyor.
- Günlük 2 saatlik egzersize rağmen, kas ve kemik kaybı tamamen önlenemiyor.
- Bilim insanları, 6 ay uzayda kalan bir astronotun kas gücünün yaklaşık yüzde 50’sini kaybedebileceğini belirtiyor. Williams ve Wilmore’un 286 gün süren görevi, bu riski daha da artırıyor.
Mars Görevleri İçin Kritik Bulgular
Astronotların sağlık durumları önümüzdeki günlerde detaylı tıbbi incelemelerle takip edilecek. Uzmanlar, Mars ve ötesine yapılacak uzun süreli görevler öncesinde bu risklerin nasıl en aza indirilebileceği konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu belirtiyor.
NASA, uzun süreli uzay misyonlarında astronotların sağlığını koruyacak yeni çözümler geliştirmeyi hedefliyor. Yerçekimsiz ortamda vücut dengesini koruyacak egzersizler, radyasyon koruma teknolojileri ve biyomedikal destek sistemleri, bu araştırmaların merkezinde yer alıyor.
