AA’nın lokal kaynaklardan edindiği bilgiye nazaran, Fırat Nehri’n batı yakasında konuşlu İran takviyeli kümeler, ABD güçlerinin konuşlandığı Koniko Gaz Tesisi’ne roket saldırısı gerçekleştirdi.

ABD üssünün bulunduğu bölgede güçlü patlamalar duyulurken, hücumda zayiat olup olmadığı bilinmiyor.

Söz konusu atağa karşılık olarak ABD’ye bağlı hava araçları da Deyrizor kent merkezinde Harabeş, Bursaid ile Sinaa mahallesinde ve Elbukemal ilçesindeki Herri köyünde İran takviyeli kümelere ilişkin askeri noktaları amaç aldı.

Fırat Irmağı’nın doğusunda kalan Deyrizor toprakları, ABD dayanaklı terör örgütü PKK/YPG’nın işgalinde, vilayet merkezi ve başka kırsal bölgeler ise Suriye ve İran takviyeli kümelerin denetiminde bulunuyor.

Ürdün ordusunun, internet sitesinden yapılan açıklamada, bu akşam Lübnan’ın güneyinden atılan bir Grad füzesinin başşehir Amman’ın doğusunda yer alan El-Müvekker bölgesindeki çölde boş bir alana düştüğü belirtildi.

Açıklamada, füzenin düşmesi sonucu rastgele bir can ve mal kaybı yaşanmazken, ilgili takımların bölgeye sevk edildiği aktarıldı.

Ordunun açıklamasında, hava savunma sistemlerinin Ürdün hava alanına girmeye çalışan her türlü füze yahut öteki insansız hava aracı faaliyetleriyle çaba edeceği kaydedildi.

Bölgedeki AA muhabirinin aktardığı bilgilere nazaran, Beyrut’un Dahiye bölgesine düzenlenen hücumlar sonucunda yangınlar çıktı.

Hava hücumlarına gaye olan binalar ve etrafında büyük tahribat meydana geldi.

Lübnan haber ajansı NNA’ya nazaran, ülkenin güneyindeki Sur kentine bağlı Tayr Debba beldesindeki İslami Bildiri İzci Derneğine bağlı sivil savunma merkezi İsrail savaş uçaklarının amacı oldu. Hava atağında 4 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı.

İsrail savaş uçakları, güneydeki Kefr Şuba, Kefr Kila, doğudaki Hermel kenti ve etrafına de ağır akınlar düzenledi.

Hizbullah’la 8 Ekim 2023’ten beri denetimli çatışmalara devam eden İsrail ordusu, 23 Eylül’de Lübnan’ın güney kentlerinin yanı sıra Bekaa ve Baalbek bölgelerine yüzlerce hava saldırısı düzenledi.

Lübnan makamlarına nazaran, Hizbullah’ın kullandığı irtibat aygıtlarının patlatıldığı 17 Eylül’den beri 104’ü çocuk ve 194’ü bayan olmak üzere toplam 1052 kişi öldü.

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, İsrail ordusunun 27 Eylül’de Beyrut’a düzenlediği hava taarruzlarında öldürüldü.

Hizbullah ise İsrail’e roket ve füzelerle karşılık veriyor. İsrail tarafında, çoğunlukla ordu üslerini amaç alan bu taarruzlarda büyük bir hasar bildirilmedi.

İsrail bombardımanı nedeniyle ülke içerisinde 150 bine yakın kişi yerinden oldu.

Ülkenin güney kısımlarından başşehir Beyrut ve kuzeye göç dalgası devam ederken, Suriye’ye 10 binlerce kişinin göç ettiği belirtiliyor.

Husilerin Askeri Sözcüsü Yahya Seri, yaptığı açıklamada, “(Husilerin kontrolündeki) Yemen silahlı kuvvetlerine bağlı füze birliği, Tel Aviv’deki Yafa Havalimanını (Ben Gurion) Filistin 2 tipi balistik füzeyle vurdu” sözünü kullandı.

Seri, atağın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantılarından sonra New York’tan gelişinin akabinde gerçekleştiğini belirtti.

Seri, İsrail’in işlediği cürümlere karşılık olarak “daha fazla misillemede bulunmaya” ve Gazze ile Lübnan’ı savunmak ismine “gerektiğinde tansiyonu artırmaktan çekinmeyeceklerini” tabir etti.

İsrail ordusundan daha evvel yapılan açıklamada, Yemen’den ülkenin ortasına yanlışsız fırlatılan bir füzenin engellendiği ve Tel Aviv’de sirenlerin çalındığını belirterek, bunun İsrailliler ortasında paniğe yol açtığı duyurulmuştu.

ABD’de New York Belediye Başkanı Eric Adams hakkında, ortalarında yolsuzluk ve rüşvetle suçlandığı davada birinci duruşma tamamlandı. Adams’a yönelik suçlamalar ortasında New York’taki Türkevi binası kapsamında Türk yetkililerden rüşvet aldığı savı da bulunuyor. Washington’da yaşayan ve davayı takip eden gazeteci Yılmaz Polat süreci Cumhuriyet’e kıymetlendirdi. 

Hukuki sürecin 2021’de başladığını anımsatan Polat, “ABD sistemi bu mevzularda çok hassas, ABD başkanı 200 dolardan daha bedelli ikram bile kabul edemez, bu nedenle de üç gündür gündemde bu bahis var” dedi. Davaya bahis olan yerin Dışişleri Bakanlığı’na ilişkin Türkevi olduğunu ve Tipken Vakfı’nın yaptığı gökdelenden başka olduğuna değinen Polat, “Ancak muhtemelen o vakıf ve bina da davaya dahil olacak. Zira iddianamede isimler olmasa da işaret edilen kişi ve kurumların içerisinde o vakıfla alakalı bireyler de var” tabirlerini kullandı. İddianamede, “Türk hükümeti ile ilişkisi olan kişi ve kurumlar” ibaresine de dikkat çeken Polat şunları söyledi: “Dava, İstek Sarraf ve Halkbank davalarının da görüldüğü mahkemede devam ediyor. İddianamede iktidara yönelik ‘belediye üzerinden nüfuz sağlamak’ suçlaması ile Türk iş insanları ve iktidara yakın kurumlar vurgusu da var. Soruşturmanın, AKP idaresi, Türk iş insanlarıyla vakıf, kurum ve kuruluş yetkililerini kapsayacak biçimde genişleyebilir.”

İsrail Bölgesel Dış Siyasetler Enstitüsü’nde (Mitvim) dış siyaset analisti Yonatan Touval, İsrail’in İran’ın müttefiki Hizbullah’ın üst seviye yetkililerine yönelik görülmemiş taarruzlarını değerlendirdi. Touval, “Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın öldürülmesi, Biden idaresinin ateşkes eforlarını zorlaştırıyor. ABD’nin yeni bir strateji geliştirmesi ve ateşkesi sağlamak için daha fazla siyasi baskı uygulaması gerekecek. Beyaz Saray idaresinde, ateşkes müzakereleri sırasında düzenlenen taarruzun, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun İran’ın nükleer tesislerini vurmak maksadıyla ABD’yi bölgesel bir savaşa sürükleme teşebbüsünü yansıttığına ait korkular büyüyor. Hizbullah’ın bu derece zayıflatılması İsrail için bölgedeki çatışmaları sonlandırması tarafında bir fırsat sunuyor” dedi.

MİSİLLEME BEKLENTİSİ

Touval ayrıyeten, “İsrail, Hizbullah’tan evvelki roket akınlarından daha büyük ölçekte bir misilleme beklemelidir. Bu misilleme, kuzey ve orta İsrail’i maksat alan ağır roket ateşi ya da Yemen’deki Husiler ile Suriye ve Irak’taki Şii milislerin iştirakiyle gerçekleşebilir. Yurtdışında İsraillileri ve Yahudi topluluklarını amaç alan potansiyel taarruzlar konusunda da telaşlar var” yorumunu yaptı.

‘BEYRUT FÜZELERİN HEDEFİNDE’

İsrail bombardımanı altındaki Beyrut’un güneyinde yaşayan Muhammed Huder, sivillerin içinde bulunduğu şartları Cumhuriyet’e anlattı. Dahiye banliyösünün güneyindeki Şuveyfet Mahallesi’nde yaşayan 28 yaşındaki Huder, evvelki gece uzunluğu yaşadığı bölgenin İsrail’in füzelerine maksat olduğunu aktardı. Tüm Lübnan’ın 2006’daki savaştan daha ağır bombardımanları gördüğünü belirten Huder, “Beyrut’ta hiçbir yer inançlı değil. İsrail ana yolları da vuruyor, beşerler yola çıkamıyor. Temel gereksinimlerimiz için yalnızca sabah saatlerinde dışarı çıkabiliyoruz” dedi.

TEPAV dış siyaset program yöneticisi ve Türkiye’nin eski Los Angeles Başkonsolosu Gülru Gezer, Nasrallah’ın İsrail tarafından öldürülmesini Cumhuriyet’e kıymetlendirdi. Gezer, İran’ın dini lideri Ali Hamaney’in konuya ait yaptığı, “Bölgedeki tüm direniş güçleri Hizbullah’ın yanında ve onu destekliyor. Bu bölgenin geleceğini, Hizbullah liderliğindeki direniş güçleri belirleyecek” açıklamasını anımsatarak “Hamaney, verilecek karşılığı direnişe bırakmış oldu” dedi. Gezer, “Burada aslında İsrail’in Gazze’de izleyemediği stratejiyi izlediğini görüyoruz. İsrail, ne siyasi ne de askeri amaçla savaşa girdi ve savaşı yürütmeye devam ediyor. Bir sonraki adımın ise bir kara operasyonu olacağını düşünüyorum” dedi.

Gezer, İran ve Hizbullah’ın üst seviye isimlerine yönelik İsrail ataklarına atıfla “İran şayet tekrar bir reaksiyon vermezse bu durum, (İran’ın vekil güçlerinin oluşturduğu) ‘Direniş Ekseni’ üzerindeki Tahran’a yönelik hoşnutsuzluğu da artıracaktır. Direniş Ekseni de kendisini artık inançta hissetmeyecektir” diye konuştu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın öldürülmesinin akabinde birinci kere konuştu. Sayısız İsraillinin ve çok sayıda Amerikan ve Fransız vatandaşının öldürülmesinden sorumlu bir “katil” ile hesaplaştıklarını belirten Netanyahu, “İran’ın kötülük ekseninin ana motoruydu” sözlerini kullandı.

Nasrallah’ın ve yardımcılarının “İsrail’i yok etme planının mimarları” olarak nitelendiren Netanyahu, “O yalnızca İran tarafından harekete geçirilmedi. Birçok durumda İran’ı harekete geçirdi. Nasrallah’ın öldürülmesi, belirlediğimiz maksatlara ulaşmak için temel şarttı” diye konuştu.

“ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE DEĞERLİ ZORLUKLARLA KARŞILAŞACAĞIZ”

Hafta başında, İsrail ordusunun düzenlediği ağır taarruzların kâfi olmayacağını anladığını kaydeden Netanyahu, “Nasrallah hayatta olduğu sürece, Hizbullah’ın yeteneklerini süratle rehabilite edebilirdi. Ben de buyruğu verdim ve Nasrallah artık bizimle değil” dedi.

Nasrallah’ın öldürülmesiyle ilgili Netanyahu, “Sadece kuzey sakinlerinin meskenlerine dönmesini değil, tıpkı vakitte güneydeki esirlerimizin geri dönmesini ilerletecek ve önümüzdeki yıllarda bölgedeki güç istikrarını değiştirecek bir adımdı” formunda konuştu.

Elde ettikleri başarılara karşın işlerinin bitmediğini söyleyen Netanyahu, “Önümüzdeki günlerde değerli zorluklarla karşılaşacağız ve bunların üstesinden geleceğiz” dedi.

NETANYAHU’DAN İRAN’A TEHDİT

İran’a da tehditkar iletiler gönderen Netanyahu, “Bize saldıranlara biz de saldıracağız. İran’da ya da Orta Doğu’da İsrail’in uzun kolunun ulaşamayacağı hiçbir yer yoktur ve bugün bunun ne kadar hakikat olduğunu biliyorsunuz. Bir yıl evvel düşmanlarımız bize saldırdı ve İsrail’in yok olma yolunda ilerlediğini düşündüler. Bir yıl sonra, atak üstüne akın, muvaffakiyet üstüne muvaffakiyet, umutlarının nasıl kırıldığını anladılar” diye konuştu.

İsrail’in yükselişte olduğunu söyleyen Netanyahu, “İsrail’in kazanmakta olduğunu, kuzeyde yaşayanların geri dönmesini sağlamaya ve esirleri konuta getirmeye kararlıyız. Onları bir saniye bile unutmayacağız” sözlerini kullandı.

Bağdat’ın merkezindeki Tahrir Meydanı’nda toplanan bir küme, ABD akınında öldürülen Kasım Süleymani ve Ebu Mehdi Mühendis ile Nasrallah’ın posterlerini taşıyarak, İsrail ve ABD tersi slogan attı.

Gösterici küme daha sonra ABD Büyükelçiliği önünde toplanmak için, korunaklı “Yeşil Bölge”ye yanlışsız yürüyüşe geçti.

Irak güvenlik güçleri, kalabalığı engellemeye çalışarak, Yeşil Bölge’ye ilerlememeleri için davet yaptı.

57 sayfalık iddianamenin büyük kısmı, Adams ile Türk iş insanları ve Amerika’daki kimi Türk yetkililer ortasındaki ilgiler ağı üzerinden kuruldu.

Bu, vazifedeki bir New York Belediye Başkanı için açılan ilk ceza davası oldu.

Suçlanan siyasetçinin, Türkiye ile alakalarının 2015 yılında şimdi ilçe belediye lideriyken başladığı kaydediliyor.

İddianamede temel olarak, Adams’a Türkiye’nin üzerinde nüfuz kurmasına müsaade verecek formda ikram ve yasa dışı bağış kabul etme suçlaması yöneltiyor.

100 BİN DOLARIN ÜZERİNDE

ABD Savcısı Damian Williams, Adams’ın varlıklı Türkler ve en az bir Türk yetkiliden aldığı armağanların ve seyahat indirimlerinin 100 bin doların üzerinde olduğunu belirtti.

Savcı, armağanlar ve gerçek pahasının altında gösterilen iş dışı aktiviteler ortasında İstanbul’da yat tipleri, Türk Hava Yolları Business Class biletleri, lüks restoranlarda ve cümbüş yerlerinde ağırlamayı da sayıyor.

Varlıklı bir Türk iş bayanının, Adams’a İstanbul’da sahip olduğu bir lüks otelde parasız ya da büyük bir indirimle kalma imkanı sağladığı belirtiliyor.

Savcı Williams, “Bunlardan hiçbiri kamuoyuna açıklanmadı” dedi ve birtakım durumlarda Adams’ın düzmece dokümanlarla bunları örtbas ettiğini sav etti.

Beş suçlamadan da hatalı bulunması halinde Belediye Başkanı Adams, 45 yıla kadar mahpus cezasına çarptırılabilir.

64 yaşındaki Adams suçlamaları reddediyor ve istifa etmeyeceğini söylüyor. Fakat Amerikan siyasetinde değerli isimler de istifa daveti yapmaya başladı.

“İHTİYAÇ DUYACAK BİR ÜLKE DEĞİL”

New York’taki iddianame Türk siyasetinde de konuşulmaya başladı.

CHP lideri Özgür Özel New York’ta yaptığı açıklamada “Türkevi’nin alarm sisteminde 60’tan fazla kusur tespit edilmiş. Türk diplomat, Adams’a yapılan uygunlukları anımsatmış” dedi.

Özel, “Türkiye rüşvet vermeye muhtaçlık duyacak bir ülke değil” formunda konuştu.

CHP Küme Başkanvekili Gökhan Günaydın ise iddianamede isimleri kodlanarak geçen beş Türk iş beşerinin, ABD siyasetine “bağış yapmakta cömert ve hevesli” olmasının ardındaki motivasyonu merak ettiklerini söylüyor.

New York Post gazetesinin 27 Eylül tarihli manşeti, Osmanlı tabirini de içine alacak biçimde “Büyük Soygun” başlığını taşıyor. Bu birebir vakitte Büyük Araç Soygunu (Grand Theft Auto) isimli oyuna da bir gönderme.

TÜRKEVİ İLE İLGİLİ İDDIALAR

İddianamede o periyot New York’ta misyonlu olan bir üst seviye Türk diplomatın ismi birçok sefer geçiyor.

Bu kişinin Rana Abbasova isimli bireyle irtibatta olduğu iddia ediliyor.

Abbasova’nın Belediye Başkanı Adams’ın Dış İlişkiler Ofisi’nin protokol yöneticisi olarak çalıştığı belirtiliyor.

Abbasova ile diplomatın, Adams’ın Türk Havayolları biletleri ve İstanbul’da geçirdiği müddette lüks bir kalış yapabilmesi için konuştuğu öne sürülüyor.

Bu armağanlar ve indirimler sonrası birebir diplomatın Abbasova’ya, New York’taki 36 katlı Türkevi binasıyla ilgili yardım talebinde bulunduğu argüman ediliyor.

İddianameye nazaran, New York itfaiyesi binanın yangın güvenliğiyle ilgili telaşlar nedeniyle açılış için onay vermemekte diretti.

Binanın açılışının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın New York ziyaretine yetişmesi için Türk diplomat, Abbasova’ya bildiri atarak “Sıra sizde” dediği öne sürülüyor.

İddianameye nazaran, Adams sonrasında New York itfaiyesinin yangın güvenliğinden sorumlu yetkililerine baskı yaptı ve binanın yangın güvenliği sistemleriyle ilgili çekincelerini lisana getirmelerine rağmen, açılış için gereken onayın verilmesini sağladı.

Federal savcılar, “Adams müdahale etti ve gökdelen Türk yetkilinin istediği üzere açıldı” diyor.

Binada Türkiye’nin New York’taki Başkonsolosluğu, Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği ve Merkez Bankası New York Temsilciliği üzere kıymetli misyonlar yer alıyor.

İddianamede o dönemki Türk Büyükelçiliği yetkilisinin, Adams’ın ‘Ermeni Soykırımını Anma Günü’nde bir açıklama yayımlanmaması için teminat aldığı da yer alıyor.

Savcı Damian Willams, iddianemeyle ilgili basın toplantısında Türkevi ile ilgili suçlamaları da anlattı.

‘BENİM ÜSLUBUM TÜRK HAVAYOLLARI’

İddianamede Eric Adams’ın Türk Havayolları ile uçmaktan büyük keyif aldığını söylediği belirtiliyor, hatta “Benim uçuş biçimim Türk Havayolları” dediği tabir ediliyor.

New York savcılığı, Adams’a toplamda 123 bin dolar bedelinde biletleme avantajı sağlandığını öne sürüyor.

Bu avantajların kimi vakit, Business Class’a yükseltme ya da indirimli bilet olarak sağlandığı belirtiliyor.

Adams’ın kimi durumlarda THY’nin uçmadığı çizgilere seyahat etmekten vazgeçtiği öne sürülüyor.

İddianamede Adams’ın yardımcılarından biriyle havayolu yetkilisi ortasındaki konuşma da yer alıyor.

Bu konuşmada Adams’a ‘çok kıymetli bir bilet’ 50 dolara teklif ediliyor lakin belediye liderinin yardımcısı bu bilet alımının gerçekmiş üzere gözükmesi için ‘1000 dolar civarına’ çekilmesini istiyor.

New York’ta Türk Havayolları yetkilisi olarak çalışan ve daha sonra Adams’ın grubuna giren bir kişi de iddianamede yer alıyor. Bu kişinin meskeninin arandığı tabir ediliyor.

Bu indirimlerin ve sınıf yükseltmelerin 2016’da başladığı argüman ediliyor.

New York Times gazetesinin 27 Eylül tarihli manşeti ise ‘Adams Rüşvet ve Yolsuzlukla Suçlandı’

YASA DIŞI BAĞIŞLAR

New York’taki savcılık Eric Adams’ın yasa dışı bağış topladığı savına da yer veriyor.

Savcılığa nazaran Adams’a yabancı ülkelerden bağışlar “kaçakçılıkla” sisteme sokuldu. Bunun yapılabilmesi için de bağışlar ABD vatandaşı bireyler tarafından yapılır üzere gösterildi.

Bu bağışlar başlığında da diğer bir Türk vatandaşının ismi öne çıkıyor.

İnternet sitesinde kendisini, gazeteci, marka temsilcisi, influencer üzere işlerle tanımlayan bu kişinin bağışlarla ilgili aracılık yaptığı öne sürülüyor.

Bu kişi ile Rana Abbasova ortasındaki bir bağış konuşması da iddianamede yer alıyor.

İkili ortasındaki konuşmada Abbasova, ABD dışı bağışlar konusunda Adams’ın ‘üzerine kir bulaşmaması için’ dikkatli olmak isteyeceğini öngörüyor.

Ancak Adams’ın Abbasova’ya da ‘sürpriz’ olacak biçimde bu bağışları kabul ettiği öne sürülüyor.

Aynı Türk vatandaşı ile Abbasova ve Eric Adams’ın, seçim sonrası bir restoranda buluştuğu argümanı da yöneltiliyor.

Bu buluşmada, yeni bağışların gündeme geldiği, Türk vatandaşının 2025 seçimleri için de bağış teklifinde bulunduğu öne sürülüyor.

Adams’ın bu teklife sıcak yaklaştığı kaydediliyor.

New York savcılığının Adams’ın Türk vatandaşlarıyla kurduğu alakaları uzun müddettir izlediği iddianameden anlaşılıyor.

Aynı Türk vatandaşının, Adams’ın 2021’de seçilmesi sonrası, bir öteki iş insanı ile yaptığı konuşma da iddianamede yer alıyor.

Buna nazaran bu kişi, “Ankara’daki büyüklerimize gidip, bunu nasıl ülkemizin lobi faaliyetlerine olumlu yansıtabiliriz konuşacağım” dediği sav ediliyor.

ABD Savcısı Damian Williams 2018’de başlayan bu yasa dışı bağış görüşmelerinin 2021 sonlarına kadar sürdüğünü tez ediyor.

2023’e gelindiğinde ise Lider Adams’ın bu bağış ilgilerini yeni seçim kampanyası içi yine kurmaya çalıştığı öne sürülüyor.